Phân tích tác động của thông báo áp thuế tháng 4 năm 2025 của Tổng thống Trump. Quan điểm của AI.

Giới thiệu và Bối cảnh

Vào ngày 3 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Donald J. Trump đã công bố một loạt thuế nhập khẩu toàn diện như một phần của chính sách thương mại "có đi có lại" của ông nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ và thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước. Các biện pháp này bao gồm thuế quan chung 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ , cùng với thuế quan quốc gia cao hơn nhiều ( Tin tức hàng đầu | KGFM-FM ) đối với các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ. Trên thực tế, điều này có nghĩa là hầu như tất cả các đối tác thương mại của Hoa Kỳ đều bị ảnh hưởng . Ví dụ, hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hiện phải đối mặt với mức thuế trừng phạt 34% , Liên minh Châu Âu phải đối mặt với 20% , Nhật Bản 24% và Đài Loan 32% , cùng nhiều quốc gia khác. Tổng thống Trump biện minh cho các mức thuế quan bằng cách tuyên bố tình trạng khẩn cấp kinh tế quốc gia theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), viện dẫn nhiều thập kỷ mất cân bằng thương mại mà ông cho là đã "làm rỗng ruột" ngành sản xuất của Hoa Kỳ. Thuế quan có hiệu lực vào đầu tháng 4 năm 2025, sau đó là mức thuế "có đi có lại" cao hơn vào ngày 9 tháng 4) và sẽ tiếp tục có hiệu lực cho đến khi chính quyền nhận định rằng các đối tác thương mại nước ngoài đã giải quyết những gì họ cho là hành vi thương mại không công bằng. Một số ít sản phẩm quan trọng được miễn trừ - đáng chú ý là một số mặt hàng nhập khẩu liên quan đến quốc phòng và nguyên liệu thô không được sản xuất tại Hoa Kỳ (chẳng hạn như khoáng sản cụ thể, tài nguyên năng lượng, dược phẩm, chất bán dẫn, gỗ xẻ và một số kim loại đã bị áp dụng thuế quan trước đó).

Thông báo này, được Trump mô tả là "Ngày giải phóng" cho ngành công nghiệp Hoa Kỳ , thể hiện sự leo thang vượt xa mức thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Về cơ bản, nó dựng lên một bức tường thuế quan toàn cầu mới xung quanh Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến hầu hết mọi lĩnh vực và quốc gia tham gia vào hoạt động thương mại với Hoa Kỳ. Phân tích sau đây xem xét những tác động dự kiến ​​của các mức thuế quan này trong hai năm tới (2025–2027) đối với nền kinh tế toàn cầu và thị trường Hoa Kỳ. Chúng tôi xem xét triển vọng kinh tế vĩ mô, các tác động cụ thể của ngành, sự gián đoạn chuỗi cung ứng, phản ứng quốc tế và hậu quả địa chính trị, tác động đến lao động và người tiêu dùng, ý nghĩa đầu tư và cách các biện pháp này phù hợp với bối cảnh chính sách thương mại lịch sử. Tất cả các đánh giá đều dựa trên các nguồn đáng tin cậy, cập nhật và những hiểu biết kinh tế có sẵn sau thông báo vào tháng 4 năm 2025.

Tóm tắt các mức thuế đã công bố

Phạm vi và Quy mô: Cốt lõi của chế độ thuế quan mới là thuế nhập khẩu 10% được áp dụng chung cho tất cả các quốc gia xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Ngoài ra, chính quyền ( Tờ thông tin: Tổng thống Donald J. Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để tăng cường lợi thế cạnh tranh, bảo vệ chủ quyền và củng cố an ninh quốc gia và kinh tế - Nhà Trắng ) đã áp đặt phụ phí thuế quan cá nhân đối với hàng chục quốc gia tương ứng với thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với mỗi quốc gia. Theo lời của Tổng thống Trump, mục tiêu là đảm bảo "có đi có lại" bằng cách tính phí cho các nhà xuất khẩu nước ngoài tương xứng với lượng hàng họ bán cho Hoa Kỳ nhiều hơn lượng hàng họ mua. Trên thực tế, Nhà Trắng đã tính toán mức thuế quan nhằm mục đích tăng doanh thu gần bằng với mỗi mất cân bằng thương mại song phương, sau đó giảm một nửa các mức thuế đó như một hành động được cho là khoan hồng . Ngay cả ở một nửa mức "có đi có lại" theo lý thuyết, mức thuế quan thu được vẫn rất lớn theo tiêu chuẩn lịch sử. Các yếu tố chính của gói thuế quan bao gồm:

• Thuế suất cơ sở 10% cho tất cả hàng nhập khẩu: Bắt đầu từ ngày 5 tháng 4 năm 2025, tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu mức thuế 10%. Mức thuế cơ sở này áp dụng cho tất cả các quốc gia, trừ khi có mức thuế suất cụ thể cao hơn cho từng quốc gia. Theo Nhà Trắng, Hoa Kỳ từ lâu đã có mức thuế suất trung bình thấp nhất (khoảng 2,5–3,3% thuế suất MFN) trong khi nhiều đối tác có mức thuế suất cao hơn. Mức thuế suất 10% áp dụng đồng loạt nhằm mục đích thiết lập lại sự cân bằng này và tạo ra nguồn thu.

• Thuế quan "có đi có lại" bổ sung ( đợt áp thuế ngày 2 tháng 4 của Trump có thể làm tê liệt các nền kinh tế đang phát triển | PIIE ): Có hiệu lực từ ngày 9 tháng 4 năm 2025, Hoa Kỳ đã áp dụng mức thuế phụ thu cao đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia mà Hoa Kỳ đang có thâm hụt thương mại lớn. Trong thông báo của Trump, Trung Quốc là mục tiêu hàng đầu với 34% (10% cơ bản + 24% phụ thu). Toàn bộ EU phải đối mặt với mức thuế 20% , Nhật Bản 24% , Đài Loan 32% và nhiều quốc gia khác phải chịu mức thuế suất cao hơn trong khoảng 15–30% trở lên. Một số nước đang phát triển bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề: ví dụ, Việt Nam phải đối mặt với mức thuế 46% đối với hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ, cao hơn nhiều so với mức mà "có đi có lại" thông thường ngụ ý. Trên thực tế, các nhà kinh tế lưu ý rằng các mức thuế quan này không thực sự phản ánh thuế quan của nước ngoài (thường thấp hơn nhiều); chúng được hiệu chỉnh theo thâm hụt của Hoa Kỳ, chứ không phải theo thuế nhập khẩu của các quốc gia khác. Nhìn chung, khoảng 1 nghìn tỷ đô la hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ hiện phải chịu mức thuế cao hơn đáng kể, tạo thành rào cản bảo hộ chưa từng có.

• Sản phẩm bị loại trừ: Chính quyền đã loại bỏ một số mặt hàng nhập khẩu khỏi mức thuế quan mới, vì lý do an ninh quốc gia hoặc lý do thực tế. Theo tờ thông tin của Nhà Trắng, hàng hóa đã chịu mức thuế riêng biệt (như thép và nhôm, ô tô và phụ tùng ô tô theo các hành động trước đó của Mục 232) được loại trừ khỏi mức thuế quan "có đi có lại". Tương tự như vậy, các vật liệu quan trọng mà Hoa Kỳ không thể cung cấp trong nước - các sản phẩm năng lượng (dầu, khí đốt) và các khoáng sản cụ thể (ví dụ như các nguyên tố đất hiếm) - được miễn. Đáng chú ý, dược phẩm, chất bán dẫn và vật tư y tế cũng bị loại trừ để tránh gây nguy hiểm cho các ngành công nghiệp y tế và công nghệ. Những loại trừ này thừa nhận rằng một số chuỗi cung ứng quá quan trọng hoặc không thể thay thế để phá vỡ ngay lập tức. Mặc dù vậy, mức thuế quan trung bình của Hoa Kỳ sẽ tăng vọt từ khoảng 2,5% vào năm ngoái lên khoảng 22% hiện tại khi tính theo giá trị nhập khẩu - mức bảo hộ chưa từng thấy kể từ đầu những năm 1930.

• Các hành động thuế quan liên quan: Thông báo ngày 3 tháng 4 được đưa ra ngay sau một số động thái áp thuế quan khác vào đầu năm 2025, cùng nhau tạo thành một bức tường thương mại toàn diện. Vào tháng 3 năm 2025, chính quyền đã áp đặt mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu (lặp lại và mở rộng mức thuế thép năm 2018) và công bố mức thuế 25% đối với ô tô nước ngoài và các phụ tùng ô tô quan trọng (có hiệu lực vào đầu tháng 4). Một mức thuế 20% riêng biệt đối với hàng hóa Trung Quốc đã được áp dụng vào ngày 4 tháng 3 năm 2025 như một hình phạt cho vai trò bị cáo buộc của Trung Quốc trong việc buôn bán fentanyl và mức thuế 20% này được bổ sung vào mức thuế 34% mới được công bố vào tháng 4. Tương tự như vậy, hầu hết hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico phải đối mặt với mức thuế 25% trừ khi chúng đáp ứng nghiêm ngặt các yêu cầu về "quy tắc xuất xứ" của USMCA - một biện pháp gắn liền với các yêu cầu của Hoa Kỳ về chính sách di cư và ma túy. Tóm lại, đến tháng 4 năm 2025, Hoa Kỳ sẽ áp dụng thuế quan nhắm vào một loạt các loại hàng hóa: từ nguyên liệu thô như thép đến các sản phẩm tiêu dùng thành phẩm, đối với cả đối thủ và đồng minh. Chính quyền Trump thậm chí còn ám chỉ sẽ áp thuế quan trong tương lai đối với các lĩnh vực cụ thể như gỗ và dược phẩm (có khả năng lên tới 25% đối với thuốc nhập khẩu) như một phần trong chiến lược buộc hồi hương chuỗi cung ứng.

Các ngành và quốc gia bị ảnh hưởng: Do thuế quan áp dụng cho hầu hết hàng nhập khẩu, mọi ngành chính đều bị ảnh hưởng , trực tiếp hoặc gián tiếp. Tuy nhiên, một số ngành nổi bật:

• Sản xuất và Công nghiệp Nặng: Hàng công nghiệp chịu mức thuế cơ sở 10% trên toàn thế giới, với mức thuế cao hơn đối với các nhà sản xuất từ ​​các quốc gia như Đức (thông qua thuế quan của EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, v.v. Hàng hóa vốn và máy móc từ nước ngoài sẽ đắt hơn. Đáng chú ý, ô tô và phụ tùng nhập khẩu phải chịu mức thuế suất lên đến 25% (áp dụng riêng), gây ảnh hưởng nặng nề đến các nhà sản xuất ô tô châu Âu và Nhật Bản. Thép và nhôm vẫn chịu mức thuế 25% từ các động thái trước đó. Các mức thuế này nhằm mục đích bảo vệ các nhà sản xuất kim loại và ô tô Hoa Kỳ, đồng thời khuyến khích các ngành công nghiệp này sản xuất trong nước.

• Hàng tiêu dùng và bán lẻ: Các mặt hàng như đồ điện tử, may mặc, thiết bị gia dụng, đồ nội thất và đồ chơi – phần lớn là hàng nhập khẩu ( Trump công bố mức thuế quan mới toàn diện nhằm thúc đẩy sản xuất tại Hoa Kỳ, gây nguy cơ lạm phát và chiến tranh thương mại | AP News ) sẽ chứng kiến ​​giá cả tăng do thuế quan (ví dụ, nhiều mặt hàng điện tử từ Trung Quốc hoặc Mexico hiện chịu mức thuế từ 10–34% ). Các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày, từ điện thoại di động đến đồ chơi trẻ em và quần áo , rõ ràng nằm trong tầm ngắm của mức thuế quan mới. Các nhà bán lẻ lớn của Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng chi phí của những khoản thuế này chắc chắn sẽ được chuyển sang người mua sắm nếu chúng được duy trì.

• Nông nghiệp và Thực phẩm: Mặc dù không loại trừ các mặt hàng nông sản thô, Hoa Kỳ nhập khẩu tương đối ít thực phẩm thiết yếu. Tuy nhiên, một số mặt hàng thực phẩm nhập khẩu (trái cây, rau củ trái mùa, cà phê, ca cao, hải sản, v.v.) sẽ phải chịu thêm ít nhất 10% chi phí. Trong khi đó, nông dân Hoa Kỳ chịu ảnh hưởng nặng nề về mặt xuất khẩu : các đối tác chủ chốt như Trung Quốc, Mexico và Canada đang trả đũa bằng thuế quan đối với hàng nông sản xuất khẩu của Hoa Kỳ (ví dụ: Trung Quốc đã áp đặt mức thuế lên tới 15% đối với đậu nành, thịt lợn, thịt bò và thịt gia cầm của Hoa Kỳ để đáp trả). Do đó, ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng gián tiếp thông qua việc mất doanh số xuất khẩu và tình trạng dư thừa nguồn cung.

• Công nghệ và Linh kiện Công nghiệp: Nhiều sản phẩm hoặc linh kiện công nghệ cao nhập khẩu từ châu Á sẽ phải chịu thuế quan (mặc dù một số chất bán dẫn quan trọng được miễn). Ví dụ, thiết bị mạng, đồ điện tử tiêu dùng và phần cứng máy tính – thường được sản xuất tại Trung Quốc, Đài Loan hoặc Việt Nam – hiện phải chịu mức thuế nhập khẩu đáng kể. Chuỗi cung ứng công nghệ tiêu dùng mang tính toàn cầu cao: như CEO của Best Buy đã lưu ý, Trung Quốc và Mexico là hai nguồn cung cấp thiết bị điện tử hàng đầu cho họ. Thuế quan đối với các nguồn này sẽ làm gián đoạn hàng tồn kho và làm tăng chi phí cho các nhà bán lẻ công nghệ. Ngoài ra, Trung Quốc đã trả đũa bằng cách hạn chế xuất khẩu các nguyên tố đất hiếm (rất quan trọng đối với sản xuất công nghệ cao), điều này có thể gây khó khăn cho các công ty công nghệ và quốc phòng của Hoa Kỳ phụ thuộc vào các nguyên liệu đầu vào này.

• Năng lượng và Tài nguyên: Dầu thô, khí đốt tự nhiên và một số khoáng sản quan trọng đã được Hoa Kỳ miễn trừ (thừa nhận nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng này). Tuy nhiên, về mặt địa chính trị, ngành năng lượng cũng không tránh khỏi ảnh hưởng: đầu năm 2025, Trung Quốc đã áp thuế mới 15% đối với than đá và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) xuất khẩu của Hoa Kỳ, và 10% đối với dầu thô của Hoa Kỳ . Đây là một phần trong đòn trả đũa của Trung Quốc và sẽ gây tổn hại cho các nhà xuất khẩu năng lượng của Hoa Kỳ. Hơn nữa, sự bất ổn về nguồn cung có thể làm giảm đầu tư năng lượng xuyên biên giới.

Tóm lại, mức thuế quan tháng 4 năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt bảo hộ toàn diện trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ. Về cơ bản, chúng được thiết kế để áp dụng cho tất cả các mối quan hệ và lĩnh vực thương mại chính . Các phần tiếp theo sẽ phân tích tác động dự kiến ​​của các biện pháp này đến năm 2027 đối với nền kinh tế, các ngành công nghiệp và thương mại toàn cầu.

Tác động kinh tế vĩ mô (GDP, Lạm phát, Lãi suất)

Các nhà kinh tế đều đồng thuận rằng những mức thuế quan này sẽ kìm hãm tăng trưởng kinh tế, đồng thời đẩy lạm phát lên cao ở cả Mỹ và toàn cầu. Theo quan điểm của Trump, thuế quan sẽ giúp tăng hàng trăm tỷ đô la doanh thu và phục hồi sản xuất trong nước. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ khoản tăng doanh thu ngắn hạn nào cũng có thể bị lu mờ bởi chi phí tăng cao, khối lượng thương mại giảm và các biện pháp trả đũa.

Tác động đến tăng trưởng GDP: Tất cả các quốc gia sẽ phải chịu một số tổn thất về tăng trưởng GDP thực trong giai đoạn 2025–2027 do cuộc chiến thuế quan. Bằng cách đánh thuế hiệu quả vào hàng nhập khẩu (và thúc đẩy trả đũa đối với hàng xuất khẩu), thuế quan làm giảm hoạt động và hiệu quả thương mại nói chung. Như một nhà kinh tế đã tóm tắt, "Tất cả các nền kinh tế liên quan đến thuế quan sẽ thấy GDP thực của họ bị mất" và giá tiêu dùng tăng. Nền kinh tế Hoa Kỳ, vốn được tích hợp sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, có thể chậm lại đáng kể: người tiêu dùng sẽ mua ít hàng hóa hơn nếu giá tăng vọt và các nhà xuất khẩu sẽ bán ít hơn nếu thị trường nước ngoài đóng cửa. Các tổ chức dự báo lớn đã hạ cấp dự báo tăng trưởng - ví dụ, các nhà phân tích của JPMorgan đã nâng khả năng suy thoái của Hoa Kỳ trong giai đoạn 2025–2026 lên 60%, coi cú sốc thuế quan là lý do chính (tăng từ mức cơ sở 30% trước các biện pháp này). Fitch Ratings cũng cảnh báo rằng nếu mức thuế quan trung bình của Hoa Kỳ thực sự tăng lên ~22%, thì đó sẽ là một cú sốc nghiêm trọng đến mức "bạn có thể loại bỏ hầu hết các dự báo" và nhiều quốc gia có thể sẽ rơi vào suy thoái nếu áp dụng chế độ thuế quan kéo dài.

Trong ngắn hạn (6–12 tháng tới), việc áp dụng thuế quan đột ngột đang gây ra sự co lại mạnh mẽ trong dòng chảy thương mại và gây sốc cho niềm tin kinh doanh. Các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ đang cố gắng điều chỉnh, điều này có thể có nghĩa là tình trạng thiếu nguồn cung tạm thời hoặc mua hàng vội vàng (một số công ty đã tích trữ hàng tồn kho trước khi thuế quan có hiệu lực, thúc đẩy nhập khẩu trong quý 1 năm 2025 nhưng lại gây ra sự sụt giảm sau đó). Các nhà xuất khẩu, đặc biệt là nông dân và nhà sản xuất, đã chứng kiến ​​các đơn hàng bị hủy do người mua nước ngoài dự đoán thuế quan mới. Sự gián đoạn này có thể dẫn đến sự suy thoái ngắn hạn vào giữa năm 2025 , thậm chí có khả năng là sự suy giảm kinh tế trong một số quý. Trong giai đoạn 2026–2027, nếu thuế quan vẫn tiếp diễn, chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ định hướng lại và một số hoạt động sản xuất có thể được di dời , nhưng chi phí chuyển đổi có thể sẽ khiến tăng trưởng thấp hơn xu hướng trước thuế quan. Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã cảnh báo rằng một cuộc chiến thương mại kéo dài ở quy mô này có thể làm giảm một số điểm phần trăm khỏi GDP toàn cầu trong vài năm, như đã xảy ra trong các giai đoạn trước của chủ nghĩa bảo hộ trên toàn thế giới (mặc dù các con số chính xác đang chờ phân tích cập nhật của IMF theo các chính sách mới này).

Trong lịch sử, sự so sánh đã được thực hiện với Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley năm 1930 , đạo luật này đã tăng thuế quan của Hoa Kỳ đối với hàng nghìn mặt hàng và được cho là đã làm trầm trọng thêm cuộc Đại suy thoái. Các nhà phân tích lưu ý rằng mức thuế quan ngày nay đang tiến gần đến mức chưa từng thấy kể từ Smoot-Hawley . Cũng giống như thuế quan những năm 1930 đã gây ra sự sụp đổ trong thương mại quốc tế, các biện pháp hiện tại có nguy cơ gây ra vết thương tự gây tương tự. Viện Cato theo chủ nghĩa tự do đã cảnh báo rằng mức thuế quan mới có nguy cơ gây ra chiến tranh thương mại và làm trầm trọng thêm cuộc Đại suy thoái''** theo một sự song song trong lịch sử. Mặc dù bối cảnh kinh tế hiện nay đã khác (thương mại chiếm tỷ trọng nhỏ hơn trong GDP của Hoa Kỳ so với một số quốc gia và chính sách tiền tệ phản ứng nhanh hơn), nhưng hướng tác động - một tác động tiêu cực đến sản lượng - dự kiến ​​sẽ giống nhau, ngay cả khi không thảm khốc như những năm 1930.

Lạm phát và Giá tiêu dùng: Thuế quan đóng vai trò như một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu và các nhà nhập khẩu thường chuyển chi phí cho người tiêu dùng. Do đó, lạm phát có khả năng tăng trong ngắn hạn . Người tiêu dùng Mỹ sẽ thấy giá cao hơn đối với nhiều loại sản phẩm - chẳng hạn như thực phẩm, quần áo, đồ chơi và đồ điện tử sẽ trở nên đắt đỏ hơn vì rất nhiều mặt hàng có nguồn gốc từ Trung Quốc, Việt Nam, Mexico và các quốc gia bị áp thuế khác. Ví dụ, các nhóm ngành đã ước tính rằng giá đồ chơi có thể tăng tới 50% do mức thuế kết hợp 34–46% đối với đồ chơi đến từ Trung Quốc và Việt Nam, những quốc gia thống trị chuỗi cung ứng đồ chơi (con số này được các nhà sản xuất đồ chơi trích dẫn vào đầu tháng 4 năm 2025 ( Những điều cần biết về thuế quan của Trump và tác động của chúng đối với doanh nghiệp và người mua sắm | AP News ) thuế mới). Tương tự như vậy, các thiết bị điện tử tiêu dùng phổ biến như điện thoại thông minh và máy tính xách tay, nhiều loại trong số đó được lắp ráp tại Trung Quốc, có thể chứng kiến ​​mức tăng giá phần trăm hai chữ số.

Các nhà bán lẻ lớn của Hoa Kỳ xác nhận rằng giá cả dự kiến ​​sẽ tăng . Giám đốc điều hành của Best Buy, Corie Barry, lưu ý rằng các nhà cung cấp của họ trên khắp các danh mục đồ điện tử có thể sẽ "chuyển một số mức chi phí thuế quan cho các nhà bán lẻ, khiến việc tăng giá đối với người tiêu dùng Mỹ có khả năng rất cao". Ban lãnh đạo của Target cũng cảnh báo rằng thuế quan đang tạo ra "áp lực đáng kể" lên chi phí và biên lợi nhuận, cuối cùng dẫn đến giá kệ cao hơn. Nhìn chung, các nhà kinh tế dự đoán lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Hoa Kỳ có thể cao hơn 1–3 điểm phần trăm trong giai đoạn 2025–2026 so với khi không có thuế quan, giả sử các công ty chuyển phần lớn chi phí qua. Điều này xảy ra vào thời điểm lạm phát đang giảm bớt; do đó, thuế quan có thể làm suy yếu nỗ lực kiềm chế lạm phát của Cục Dự trữ Liên bang . Trớ trêu thay, Tổng thống Trump đã vận động tranh cử bằng cách hạ thấp lạm phát, nhưng lại bằng cách tăng thuế nhập khẩu rộng rãi - một quan điểm mà ngay cả một số thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa từ các tiểu bang nông nghiệp và biên giới cũng đã phản đối.

Tuy nhiên, có một số cách nhất định để điều chỉnh lạm phát sau cú sốc ban đầu. Nếu nhu cầu của người tiêu dùng yếu đi do giá cả tăng cao và bất ổn, các nhà bán lẻ có thể không thể chuyển 100% chi phí sang và có thể chấp nhận biên lợi nhuận thấp hơn hoặc cắt giảm chi phí ở những nơi khác. Ngoài ra, đồng đô la mạnh (nếu các nhà đầu tư toàn cầu tìm kiếm sự an toàn trong tài sản của Hoa Kỳ trong thời kỳ hỗn loạn) có thể bù đắp một phần cho mức tăng giá nhập khẩu. Thật vậy, ngay sau thông báo về thuế quan, thị trường tài chính đã phát đi tín hiệu về kỳ vọng tăng trưởng chậm lại , gây áp lực giảm lãi suất (ví dụ: lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ giảm, góp phần làm giảm lãi suất thế chấp). Theo thời gian, lãi suất thấp hơn có thể làm giảm lạm phát bằng cách làm mát nhu cầu. Tuy nhiên, trong ngắn hạn (6–12 tháng tới), tác động ròng có thể là đình lạm : lạm phát cao hơn kết hợp với tăng trưởng chậm hơn khi nền kinh tế điều chỉnh theo chế độ thương mại mới.

**Chính sách tiền tệ và lãi suất: Một mặt, lạm phát do thuế quan có thể đòi hỏi chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn (lãi suất cao hơn) để kiểm soát tăng trưởng giá. Mặt khác, nguy cơ suy thoái và biến động thị trường tài chính sẽ là lý do để nới lỏng chính sách. Ban đầu, Fed đã chỉ ra rằng họ sẽ theo dõi tình hình một cách cẩn thận; nhiều nhà phân tích dự đoán Fed sẽ áp dụng cách tiếp cận "chờ đợi và quan sát" cho đến giữa năm 2025, đánh giá xem liệu sự chậm lại tăng trưởng hay lạm phát tăng là xu hướng chủ đạo. Nếu các dấu hiệu cho thấy một sự suy thoái nghiêm trọng (ví dụ như thất nghiệp gia tăng, sản lượng giảm), Fed thậm chí có thể cắt giảm lãi suất mặc dù giá nhập khẩu cao hơn. Trên thực tế, các chỉ số chứng khoán của Hoa Kỳ đã giảm mạnh trong những ngày liên tiếp - Dow Jones đã giảm hơn 5% trong hai phiên giao dịch sau các động thái trả đũa của Trung Quốc, phản ánh nỗi lo về suy thoái. Lợi suất trái phiếu thấp hơn đã giúp giảm lãi suất thế chấp và các lãi suất dài hạn khác ngay cả khi không có sự can thiệp của Fed.

Trong giai đoạn 2025–2027, lãi suất sẽ được định hình bởi tác động nào chiếm ưu thế: lạm phát kéo dài từ thuế quan hay suy thoái kinh tế kéo dài. Nếu chiến tranh thương mại tiếp diễn với mức thuế quan đầy đủ được áp dụng, nhiều nhà kinh tế dự đoán Fed có thể sẽ nới lỏng chính sách vào cuối năm 2025 để kích thích tăng trưởng, khi rõ ràng cú sốc giá ban đầu đã được hấp thụ và mối đe dọa lớn hơn là thất nghiệp. Đến năm 2026 hoặc 2027, nếu suy thoái xảy ra (điều này hoàn toàn có thể xảy ra trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang), lãi suất có thể thấp hơn đáng kể so với hiện nay khi Fed (và các ngân hàng trung ương khác trên toàn cầu) nỗ lực phục hồi nhu cầu. Ngược lại, nếu nền kinh tế bất ngờ phục hồi và lạm phát vẫn ở mức cao, Fed có thể buộc phải chuyển sang lập trường cứng rắn, dẫn đến nguy cơ xảy ra kịch bản lạm phát đình trệ. Tóm lại, thuế quan gây ra sự bất ổn đáng kể cho triển vọng chính sách tiền tệ. Điều chắc chắn duy nhất là các nhà hoạch định chính sách hiện đang điều hướng đến một vùng đất chưa được khám phá - mức thuế quan của Hoa Kỳ chưa từng thấy trong gần một thế kỷ - khiến các kết quả kinh tế vĩ mô trở nên rất khó lường.

Tác động cụ thể của từng ngành (Sản xuất, Nông nghiệp, Công nghệ, Năng lượng)

Cú sốc thuế quan sẽ lan tỏa không đồng đều đến các ngành công nghiệp khác nhau, tạo ra người thắng, người thua và chi phí điều chỉnh lan rộng . Một số ngành được bảo hộ có thể được hưởng lợi tạm thời, trong khi những ngành khác phải chịu chi phí cao hơn.

Sản xuất và Công nghiệp

(Bản thông tin: Tổng thống Donald J. Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để tăng cường lợi thế cạnh tranh, bảo vệ chủ quyền và củng cố an ninh quốc gia và kinh tế – Nhà Trắng)

Sản xuất là trọng tâm trong chính sách thuế quan của Trump. Tổng thống lập luận rằng những khoản thuế nhập khẩu này sẽ phục hồi các nhà máy của Hoa Kỳ và mang lại việc làm đã mất do chuyển dịch sản xuất ra nước ngoài. Thực tế, các ngành công nghiệp như thép, nhôm, máy móc và phụ tùng ô tô – vốn từ lâu đã cạnh tranh với hàng nhập khẩu giá rẻ hơn – giờ đây được bảo vệ bởi mức thuế quan đáng kể đối với các đối thủ nước ngoài. Về lý thuyết, điều này sẽ mang lại cho các nhà sản xuất Hoa Kỳ lợi thế trên thị trường nội địa. Ví dụ, máy móc hoặc dụng cụ nhập khẩu từ châu Âu hiện chịu mức thuế 20%, do đó thiết bị sản xuất tại Mỹ trở nên tương đối rẻ hơn đối với người mua trong nước. Các nhà sản xuất thép đã được hưởng lợi từ mức thuế thép 25%: giá thép trong nước tăng vọt trước dự đoán, cho phép các nhà máy thép của Hoa Kỳ tăng sản lượng và tuyển dụng lại một số công nhân (như đã xảy ra trong thời gian ngắn sau mức thuế năm 2018). Ngành sản xuất ô tô cũng có thể chịu những tác động trái chiều – xe nhập khẩu thương hiệu nước ngoài đắt hơn với mức thuế ô tô mới 25%, điều này có thể khiến một số người tiêu dùng Mỹ lựa chọn xe lắp ráp tại Hoa Kỳ. Trong ngắn hạn, Ba nhà sản xuất ô tô lớn của Hoa Kỳ (GM, Ford, Stellantis) có thể giành được một số thị phần nếu giá xe nhập khẩu tăng vọt. Có báo cáo rằng một số nhà sản xuất ô tô châu Âu và châu Á đang cân nhắc chuyển nhiều hoạt động sản xuất hơn sang Hoa Kỳ để tránh thuế quan, điều này có thể đồng nghĩa với việc đầu tư nhà máy mới vào Hoa Kỳ trong hai năm tới (ví dụ: Volkswagen và Toyota mở rộng dây chuyền lắp ráp tại Hoa Kỳ).

Tuy nhiên, bất kỳ lợi ích nào cho các nhà sản xuất trong nước đều đi kèm với chi phí và rủi ro đáng kể . Thứ nhất, nhiều nhà sản xuất Hoa Kỳ phụ thuộc vào linh kiện và nguyên liệu thô nhập khẩu. Mức thuế suất chung 10% đối với các đầu vào như đồ điện tử, kim loại, nhựa và hóa chất làm tăng chi phí sản xuất tại Hoa Kỳ. Ví dụ, một nhà máy sản xuất thiết bị gia dụng của Hoa Kỳ vẫn có thể cần nhập khẩu các bộ phận chuyên dụng từ Trung Quốc; những bộ phận đó hiện có giá cao hơn 34%, làm xói mòn khả năng cạnh tranh của sản phẩm cuối cùng. Các chuỗi cung ứng có sự đan xen sâu sắc - một điểm được nêu bật trong ngành công nghiệp ô tô, nơi các bộ phận đi qua biên giới NAFTA/USMCA nhiều lần. Mức thuế mới làm gián đoạn các chuỗi cung ứng này: phụ tùng ô tô từ Trung Quốc phải đối mặt với thuế quan và phụ tùng di chuyển giữa Hoa Kỳ, Mexico và Canada phải đối mặt với thuế quan nếu chúng không đáp ứng các quy tắc xuất xứ nghiêm ngặt của USMCA , có khả năng làm tăng chi phí lắp ráp tại Hoa Kỳ. Do đó, một số nhà sản xuất ô tô cảnh báo về chi phí sản xuất cao hơn và khả năng sa thải nếu doanh số bán hàng giảm. Theo một báo cáo ngành công nghiệp vào tháng 4 năm 2025, các nhà sản xuất ô tô lớn như BMW và Toyota, vốn nhập khẩu nhiều mẫu xe và linh kiện hoàn thiện, đã bắt đầu lên kế hoạch tăng giá và thậm chí tạm dừng một số dây chuyền sản xuất do doanh số dự kiến ​​giảm. Điều này cho thấy mặc dù Detroit có thể được hưởng lợi, nhưng toàn bộ ngành ô tô (bao gồm các đại lý và nhà cung cấp) có thể bị mất việc làm nếu doanh số bán xe nói chung giảm do giá tăng.

Thứ hai, các nhà xuất khẩu sản xuất của Hoa Kỳ dễ bị trả đũa. Các quốc gia như Trung Quốc, Canada và EU đang đáp trả bằng thuế quan nhắm vào hàng công nghiệp của Hoa Kỳ (cùng với các sản phẩm khác). Ví dụ, Canada tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế quan 25% đối với xe do Hoa Kỳ sản xuất tương ứng với thuế quan ô tô của Hoa Kỳ . Điều này có nghĩa là xuất khẩu ô tô của Hoa Kỳ (khoảng 1 triệu xe mỗi năm, nhiều xe sang Canada) sẽ bị ảnh hưởng, gây tổn hại cho các nhà máy ô tô của Hoa Kỳ sản xuất để xuất khẩu. Danh sách trả đũa của Trung Quốc cũng bao gồm các sản phẩm sản xuất như phụ tùng máy bay, máy móc và hóa chất. Nếu một nhà máy của Hoa Kỳ mất quyền tiếp cận người mua nước ngoài do thuế quan trả đũa, họ có thể phải cắt giảm sản xuất. Một trường hợp điển hình: Boeing (một nhà sản xuất hàng không vũ trụ của Hoa Kỳ) hiện đang phải đối mặt với sự bất ổn ở Trung Quốc - trước đây là thị trường đơn lẻ lớn nhất của hãng - vì Trung Quốc dự kiến ​​sẽ chuyển hướng mua máy bay sang Airbus của Châu Âu để trừng phạt lập trường thương mại của Hoa Kỳ. Do đó, các ngành công nghiệp như hàng không vũ trụ và máy móc hạng nặng có thể mất doanh số bán hàng quốc tế đáng kể .

Tóm lại, đối với sản xuất, thuế quan cung cấp sự hỗ trợ cạnh tranh nhập khẩu trên thị trường nội địa (một điểm cộng cho một số công ty), nhưng làm tăng chi phí đầu vào và gây ra sự trả đũa của nước ngoài , đây là điều tiêu cực đối với những công ty khác. Trong giai đoạn 2025–2027, chúng ta có thể thấy một số việc làm sản xuất được thêm vào trong các lĩnh vực được bảo hộ (nhà máy thép, có thể là các nhà máy lắp ráp mới) nhưng cũng có việc làm bị mất trong các lĩnh vực kém cạnh tranh hơn hoặc phải đối mặt với tình trạng sụt giảm xuất khẩu. Ngay cả trong nước Mỹ, giá hàng hóa sản xuất cao hơn cũng có thể làm giảm nhu cầu - ví dụ, các công ty xây dựng có thể mua ít máy móc hơn nếu giá thiết bị tăng đột biến, làm giảm đơn đặt hàng cho các nhà sản xuất máy móc. Một chỉ báo ban đầu: Chỉ số Nhà quản lý Mua hàng (PMI) sản xuất của đã giảm mạnh vào tháng 4 và tháng 5 năm 2025, báo hiệu sự suy giảm, khi các đơn đặt hàng mới (đặc biệt là các đơn đặt hàng xuất khẩu) cạn kiệt. Điều này cho thấy rằng về tổng thể, hoạt động sản xuất có thể suy giảm trong thời gian tới bất chấp sự bảo hộ, do sức cản chung của nền kinh tế.

Nông nghiệp và Công nghiệp Thực phẩm

Ngành nông nghiệp là một trong những ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp nhất từ ​​hậu quả của chiến tranh thương mại. Mặc dù Hoa Kỳ nhập khẩu một số mặt hàng thực phẩm, nhưng nước này lại là nước xuất khẩu hàng nông sản lớn – và những mặt hàng xuất khẩu này đang bị nhắm mục tiêu trả đũa. Chỉ trong vòng một ngày sau thông báo của Trump, Trung Quốc, Mexico và Canada – ba nước mua hàng nông sản lớn nhất của Hoa Kỳ – đều công bố các mức thuế trả đũa đối với nông sản Hoa Kỳ . Ví dụ, Trung Quốc đã áp đặt mức thuế lên tới 15% đối với nhiều loại hàng nông sản xuất khẩu của Hoa Kỳ bao gồm đậu nành, ngô, thịt bò, thịt lợn, thịt gia cầm, trái cây và các loại hạt. Những mặt hàng này là trụ cột của nền kinh tế nông nghiệp Hoa Kỳ (Trung Quốc đã mua hơn 20 tỷ đô la mỗi năm chỉ riêng đậu nành của Hoa Kỳ trong những năm gần đây). Mức thuế mới của Trung Quốc sẽ khiến ngũ cốc và thịt của Hoa Kỳ trở nên đắt đỏ hơn tại Trung Quốc, có khả năng khiến các nhà nhập khẩu Trung Quốc chuyển sang các nhà cung cấp ở Brazil, Argentina, Canada hoặc các nơi khác. Tương tự, Mexico đã ra hiệu rằng họ sẽ trả đũa đối với nông sản Hoa Kỳ (mặc dù tại thời điểm thông báo, Mexico đã trì hoãn việc chỉ định danh sách, cho thấy hy vọng đàm phán). Canada đã áp thuế đối với một số sản phẩm thực phẩm của Hoa Kỳ (năm 2025, Canada đã áp thuế 25% đối với khoảng 30 tỷ đô la Canada hàng hóa của Hoa Kỳ, bao gồm một số mặt hàng nông sản như sữa và thực phẩm chế biến của Hoa Kỳ).

Đối với nông dân Mỹ, đây là một sự lặp lại đau đớn của cuộc chiến thương mại 2018–2019, nhưng ở quy mô lớn hơn. Thu nhập từ nông trại dự kiến ​​sẽ giảm khi thị trường xuất khẩu thu hẹp và giá trong nước giảm đối với các loại cây trồng dư thừa. Ví dụ, lượng dự trữ đậu nành lại tích tụ trong các kho chứa khi Trung Quốc hủy đơn đặt hàng - đẩy giá đậu nành xuống và làm tổn hại đến doanh thu của nông trại. Ngoài ra, bất kỳ thiết bị nông nghiệp hoặc phân bón nào được nhập khẩu hiện nay đều có giá cao hơn do thuế quan, làm tăng chi phí vận hành của nông dân. Hậu quả ròng là biên lợi nhuận của nông trại bị siết chặt và có khả năng xảy ra tình trạng sa thải ở các vùng nông thôn . Ngành nông nghiệp đã lên tiếng: một liên minh các nhóm thực phẩm và nông nghiệp của Hoa Kỳ đã chỉ trích thuế quan là "gây bất ổn" và cảnh báo rằng chúng "có nguy cơ làm suy yếu mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng trong nước" . Ngay cả các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa từ Iowa, Kansas và các tiểu bang nông nghiệp nặng khác cũng đang gây sức ép lên chính quyền để cung cấp cứu trợ hoặc miễn trừ, lưu ý rằng tình trạng phá sản của nông trại có thể gia tăng nếu chiến tranh thương mại vẫn tiếp diễn.

Người tiêu dùng sẽ cảm nhận được một số tác động trong cửa hàng tạp hóa, mặc dù Hoa Kỳ phần lớn tự cung tự cấp các mặt hàng thiết yếu. Thuế quan đối với hàng nhập khẩu thực phẩm mà Hoa Kỳ không trồng (các sản phẩm nhiệt đới như cà phê, ca cao, gia vị, một số loại trái cây) có nghĩa là giá cả cao hơn một chút đối với những hàng hóa đó . Ví dụ, sô cô la có thể trở nên đắt hơn vì ca cao từ Côte d'Ivoire hiện phải đối mặt với mức thuế 21% của Hoa Kỳ , nhưng Hoa Kỳ không thể sản xuất ca cao trong nước với bất kỳ số lượng đáng kể nào. (Côte d'Ivoire trồng ~40% ca cao của thế giới và Hoa Kỳ phải nhập khẩu hầu như tất cả nhu cầu ca cao của mình.) Điều này minh họa cho một quan điểm rộng hơn: đối với một số mặt hàng nông sản phải nhập khẩu do khí hậu (cà phê, ca cao, chuối, v.v.), thuế quan chỉ làm tăng chi phí mà không có lợi ích gì khi chuyển sản xuất sang Hoa Kỳ - bạn không thể trồng cà phê ở Ohio hoặc nuôi tôm nhiệt đới ở Iowa. Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) đã nhấn mạnh đến hạn chế cố hữu này, lưu ý rằng "theo nghĩa đen là không thể" đưa sản xuất trở lại trong nước một số loại thực phẩm như ca cao và cà phê; Thuế quan đối với những mặt hàng như vậy “sẽ chỉ gây thiệt hại cho các quốc gia vốn đã nghèo” xuất khẩu chúng, mà không mang lại lợi ích cho ngành công nghiệp Mỹ. Trong những trường hợp này, người tiêu dùng Mỹ phải trả nhiều hơn và nông dân các nước đang phát triển kiếm được ít hơn - một kết cục đôi bên cùng thua.

Triển vọng 2025–2027: Nếu thuế quan vẫn tiếp tục, ngành nông nghiệp có thể sẽ trải qua quá trình hợp nhất và tìm kiếm thị trường mới. Chính phủ Hoa Kỳ có thể can thiệp bằng các khoản trợ cấp hoặc cứu trợ cho nông dân (như đã làm vào năm 2018–19) để bù đắp tổn thất. Một số nông dân có thể trồng ít cây trồng bị ảnh hưởng bởi thuế quan hơn và chuyển sang các loại cây trồng khác (ví dụ, diện tích đậu nành ít hơn vào năm 2026 nếu nhu cầu của Trung Quốc vẫn ở mức thấp). Mô hình thương mại có thể thay đổi - có lẽ nhiều đậu nành và ngô của Hoa Kỳ sẽ được xuất khẩu sang Châu Âu hoặc Đông Nam Á hơn nếu Trung Quốc vẫn đóng cửa, nhưng việc điều chỉnh dòng chảy thương mại cần có thời gian và thường liên quan đến chiết khấu. Đến năm 2027, chúng ta cũng có thể thấy những thay đổi về cấu trúc: các quốc gia như Trung Quốc đầu tư mạnh vào các nhà cung cấp thay thế (Brazil khai hoang nhiều đất hơn để sản xuất đậu nành, v.v.), nghĩa là ngay cả khi thuế quan được gỡ bỏ sau đó, nông dân Hoa Kỳ có thể không dễ dàng giành lại thị phần của mình. Trong trường hợp xấu nhất, một cuộc chiến thương mại kéo dài có thể làm thay đổi vĩnh viễn hoạt động thương mại nông nghiệp toàn cầu, gây bất lợi cho các nhà xuất khẩu của Hoa Kỳ. Trong nước, người tiêu dùng có thể không nhận thấy tình trạng thiếu hụt lớn, nhưng họ có thể thấy ít ngành nông nghiệp xuất khẩu phát triển mạnh hơn – điều này có khả năng ảnh hưởng đến doanh số bán thiết bị nông nghiệp, việc làm ở nông thôn và các ngành chế biến thực phẩm liên quan đến xuất khẩu (như nghiền đậu nành để làm bột và dầu). Tóm lại, nông nghiệp sẽ chịu thiệt hại đáng kể trong cuộc chiến thuế quan này, cả trước mắt lẫn lâu dài nếu người mua nước ngoài hình thành thói quen mới.

Công nghệ và Điện tử

Ngành công nghệ đang phải đối mặt với nhiều tác động phức tạp. Nhiều sản phẩm công nghệ được nhập khẩu (và do đó bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Hoa Kỳ), và các công ty công nghệ Hoa Kỳ cũng có thị trường toàn cầu (đối mặt với sự trả đũa của nước ngoài).

Về phía nhập khẩu, hàng điện tử tiêu dùng và phần cứng CNTT nằm trong số những mặt hàng nhập khẩu hàng đầu từ Trung Quốc và Châu Á. Các mặt hàng như điện thoại thông minh, máy tính xách tay, máy tính bảng, thiết bị mạng, tivi, v.v., mà người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ mua với số lượng lớn, hiện phải chịu mức thuế ít nhất là 10% và trong nhiều trường hợp còn cao hơn (34% từ Trung Quốc, 24% từ Nhật Bản hoặc Malaysia, 46% từ Việt Nam, v.v.). Điều này có thể sẽ làm tăng chi phí cho các công ty như Apple, Dell, HP và vô số công ty khác nhập khẩu thiết bị hoặc linh kiện hoàn thiện. Nhiều công ty đã cố gắng đa dạng hóa sản xuất ra khỏi Trung Quốc trong thời gian căng thẳng thương mại trước đó - ví dụ, chuyển một số hoạt động lắp ráp sang Việt Nam hoặc Ấn Độ - nhưng mức thuế mới của Trump hầu như không chừa một quốc gia thay thế nào (mức thuế 46% của Việt Nam là một ví dụ điển hình). Một số công ty có thể cố gắng lợi dụng kẽ hở của USMCA bằng cách định tuyến hoạt động lắp ráp thông qua Mexico hoặc Canada (vẫn miễn thuế đối với hàng hóa đủ điều kiện), nhưng chính quyền có kế hoạch siết chặt nội dung không phải của Bắc Mỹ ngay cả ở đó. Trong ngắn hạn, hãy dự kiến ​​sự gián đoạn nguồn cung và chi phí tăng trong chuỗi cung ứng công nghệ. Các nhà bán lẻ lớn đang tích trữ hàng điện tử để trì hoãn việc tăng giá, nhưng lượng hàng tồn kho sẽ không kéo dài mãi mãi. Đến mùa lễ hội năm 2025, giá các thiết bị điện tử trên kệ hàng có thể sẽ tăng đáng kể. Các công ty công nghệ có thể phải quyết định xem nên chịu một phần chi phí (ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của họ) hay chuyển toàn bộ sang người tiêu dùng. Cảnh báo của Best Buy về việc tăng giá trên diện rộng cho thấy ít nhất một phần chi phí sẽ đến tay người tiêu dùng cuối cùng.

Ngoài các thiết bị tiêu dùng, công nghệ và linh kiện công nghiệp cũng bị ảnh hưởng. Ví dụ, chất bán dẫn - nhiều trong số đó được sản xuất tại Đài Loan, Hàn Quốc hoặc Trung Quốc - là đầu vào quan trọng cho các ngành công nghiệp của Hoa Kỳ. Nhà Trắng đã miễn trừ chất bán dẫn khỏi mức thuế quan mới một cách rõ ràng , có thể là để tránh làm tê liệt ngành sản xuất điện tử của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các bộ phận khác như bảng mạch, pin, linh kiện quang học, v.v., có thể không phải tất cả đều được miễn. Bất kỳ sự thiếu hụt hoặc tăng chi phí nào trong số này đều có thể làm chậm quá trình sản xuất mọi thứ, từ ô tô đến thiết bị viễn thông. Nếu thuế quan vẫn tiếp tục, chúng ta có thể thấy xu hướng nội địa hóa chuỗi cung ứng công nghệ tăng tốc : có lẽ sẽ có nhiều hoạt động lắp ráp chip và sản xuất điện tử chuyển đến Hoa Kỳ hoặc các nước đồng minh không phải chịu thuế quan. Thật vậy, chính quyền Biden (trong nhiệm kỳ trước) đã bắt đầu khuyến khích các nhà máy sản xuất chất bán dẫn trong nước; thuế quan của Trump càng gây thêm áp lực cho các công ty công nghệ trong việc nội địa hóa hoặc đa dạng hóa sản xuất.

Về mặt xuất khẩu, các công ty công nghệ Mỹ có thể phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ nước ngoài tại các thị trường trọng điểm. Cho đến nay, các biện pháp trả đũa của Trung Quốc bao gồm các biện pháp nhắm gián tiếp vào công nghệ và công nghiệp Mỹ: Bắc Kinh tuyên bố sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với các khoáng sản đất hiếm (như samarium và gadolinium), vốn rất quan trọng đối với việc sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như vi mạch, pin xe điện và linh kiện hàng không vũ trụ. Động thái này là một đòn phản công chiến lược, bởi Trung Quốc đang thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu. Điều này có thể gây khó khăn cho các công ty công nghệ và quốc phòng Mỹ nếu họ không thể đảm bảo nguồn cung này, hoặc buộc họ phải trả giá cao hơn từ các nguồn không phải của Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc đã mở rộng danh sách các công ty Mỹ bị trừng phạt hoặc hạn chế - thêm 27 công ty Mỹ đã bị đưa vào danh sách đen thương mại , bao gồm một số công ty trong lĩnh vực công nghệ. Đáng chú ý, một công ty công nghệ quốc phòng và một công ty hậu cần của Mỹ nằm trong số những công ty bị cấm kinh doanh tại một số thị trường Trung Quốc, và Trung Quốc đã mở cuộc điều tra các công ty Mỹ như DuPont tại Trung Quốc về hành vi chống độc quyền và bán phá giá. Những hành động này báo hiệu rằng các công ty công nghệ và công nghiệp Mỹ hoạt động tại Trung Quốc có thể phải đối mặt với sự quấy rối của cơ quan quản lý hoặc bị người tiêu dùng tẩy chay. Ví dụ, Apple và Tesla - những công ty Mỹ nổi tiếng tại Trung Quốc - vẫn chưa bị nhắm mục tiêu trực tiếp, nhưng mạng xã hội Trung Quốc đang rần rần những lời kêu gọi mang tính dân tộc chủ nghĩa "mua hàng Trung Quốc" và tránh xa các thương hiệu Mỹ sau thông báo áp thuế. Nếu tâm lý đó tiếp tục gia tăng, các công ty công nghệ Mỹ có thể chứng kiến ​​doanh số giảm sút tại Trung Quốc, thị trường điện thoại thông minh và xe điện lớn nhất thế giới.

Tác động dài hạn đến công nghệ: Trong vòng hai năm tới, lĩnh vực công nghệ có thể trải qua quá trình tái cấu trúc chiến lược . Các công ty có thể đầu tư nhiều hơn vào sản xuất tại các khu vực được miễn thuế quan (có thể là mở rộng nhà máy tại Hoa Kỳ, mặc dù điều này cần thời gian và chi phí cao hơn) hoặc đẩy mạnh hơn nữa vào phần mềm và dịch vụ để giảm sự phụ thuộc vào lợi nhuận từ phần cứng. Một số tác động tích cực: các nhà sản xuất linh kiện nội địa trước đây chỉ nhập khẩu từ Trung Quốc có thể nổi lên nếu có cơ hội (ví dụ, một công ty khởi nghiệp tại Hoa Kỳ có thể bắt đầu sản xuất một loại linh kiện điện tử trong nước để lấp đầy khoảng trống - được hỗ trợ bởi mức giá thấp hơn 34% do thuế quan). Chính phủ Hoa Kỳ cũng có thể sẽ hỗ trợ các ngành công nghệ quan trọng (thông qua trợ cấp hoặc Đạo luật Sản xuất Quốc phòng) để giảm thiểu các vấn đề về nguồn cung. Đến năm 2027, chúng ta có thể thấy chuỗi cung ứng công nghệ ít tập trung vào Trung Quốc hơn, nhưng cũng kém hiệu quả hơn - đồng nghĩa với chi phí cơ bản cao hơn và tốc độ đổi mới có thể chậm hơn do sự hợp tác toàn cầu giảm sút. Trong thời gian chờ đợi, sự lựa chọn của người tiêu dùng có thể bị thu hẹp (nếu một số thương hiệu điện tử giá rẻ từ Châu Á rút khỏi thị trường Hoa Kỳ) và sự đổi mới có thể bị ảnh hưởng khi các công ty dành nguồn lực cho việc điều hướng thuế quan thay vì R&D.

Năng lượng và Hàng hóa

Ngành năng lượng đã được miễn trừ một phần nhờ thiết kế, nhưng vẫn bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại rộng lớn hơn và các động thái trả đũa cụ thể. Hoa Kỳ đã cố tình loại trừ dầu thô, khí đốt tự nhiên và các khoáng sản thiết yếu khỏi danh mục thuế quan của mình, thừa nhận rằng việc đánh thuế những mặt hàng này sẽ làm tăng chi phí đầu vào cho ngành công nghiệp và người tiêu dùng Hoa Kỳ (ví dụ: giá xăng cao hơn) mà không thúc đẩy đáng kể sản xuất trong nước. Hoa Kỳ vẫn chưa thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu đối với một số khoáng sản nhất định (như đất hiếm, coban, lithium) hoặc dầu thô chất lượng cao, vì vậy những mặt hàng này vẫn được miễn thuế nhập khẩu để đảm bảo nguồn cung. Ngoài ra, "thỏi" (vàng, v.v.) cũng được miễn thuế, có thể là để tránh gây gián đoạn thị trường tài chính.

Tuy nhiên, các đối tác thương mại của Mỹ lại không mấy thiện cảm với xuất khẩu năng lượng của Mỹ. Sự trả đũa của Trung Quốc đặc biệt đáng chú ý trong lĩnh vực năng lượng : tính đến đầu năm 2025, Trung Quốc đã áp thuế 15% đối với than đá và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ, và thuế 10% đối với dầu thô của Mỹ. Trung Quốc là nước nhập khẩu LNG ngày càng tăng và là nước mua LNG đáng kể của Mỹ trong những năm gần đây; những mức thuế này có thể khiến LNG của Mỹ trở nên kém cạnh tranh tại Trung Quốc so với LNG của Qatar hoặc Úc. Tương tự như vậy, việc Trung Quốc nhập khẩu dầu thô của Mỹ mang tính biểu tượng cho dòng chảy thương mại năng lượng – giờ đây, với mức thuế quan, các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc có thể tránh xa các lô hàng dầu của Mỹ. Trên thực tế, các báo cáo từ Bắc Kinh cho thấy các công ty nhà nước Trung Quốc đã tạm dừng ký kết các hợp đồng dài hạn mới với các nhà xuất khẩu LNG của Mỹ và đang tìm kiếm các nguồn nhiên liệu thay thế (Nga, Trung Đông). Sự chuyển hướng thương mại năng lượng này có thể tác động đến các công ty năng lượng Hoa Kỳ: Các nhà xuất khẩu LNG có thể phải tìm người mua khác (có thể ở Châu Âu hoặc Nhật Bản, mặc dù lợi nhuận sẽ thấp hơn nếu giá bị ảnh hưởng) và các nhà sản xuất dầu của Hoa Kỳ có thể thấy thị trường toàn cầu thu hẹp lại, có khả năng làm giảm nhẹ giá dầu tại Hoa Kỳ (tốt cho người lái xe, nhưng không tốt cho ngành công nghiệp dầu mỏ).

Một khía cạnh địa chính trị khác đang nổi lên: khoáng sản thiết yếu . Trong khi Hoa Kỳ miễn trừ cho các khoáng sản này, Trung Quốc đang tận dụng quyền kiểm soát của mình đối với một số khoáng sản như một vũ khí. Chúng tôi đã lưu ý về việc Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu đất hiếm ở trên. Các nguyên tố đất hiếm rất quan trọng đối với công nghệ năng lượng (tua bin gió, động cơ xe điện) và điện tử. Ngoài ra, có những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể hạn chế xuất khẩu các vật liệu khác (như lithium hoặc than chì cho pin xe điện) nếu căng thẳng leo thang. Những động thái như vậy sẽ làm tăng giá toàn cầu cho các đầu vào này và làm phức tạp thêm sự tăng trưởng của ngành năng lượng sạch (có khả năng làm chậm nỗ lực của Hoa Kỳ trong lĩnh vực xe điện và công nghệ tái tạo, trớ trêu thay lại làm suy yếu một số mục tiêu sản xuất của Hoa Kỳ trong các lĩnh vực đó).

Thị trường dầu khí nói chung cũng có thể chịu những tác động gián tiếp. Nếu thương mại toàn cầu chậm lại và các nền kinh tế rơi vào suy thoái, nhu cầu dầu mỏ có thể giảm, dẫn đến giá dầu trên toàn thế giới giảm. Điều này ban đầu có thể có lợi cho người tiêu dùng Mỹ (xăng rẻ hơn tại các trạm xăng), nhưng sẽ gây tổn hại cho ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ, có thể dẫn đến việc cắt giảm hoạt động khoan vào năm 2026 nếu giá giảm. Ngược lại, nếu căng thẳng địa chính trị lan rộng (ví dụ, nếu OPEC hoặc các nước khác phản ứng khó lường), thị trường năng lượng có thể trở nên biến động hơn.

Các ngành công nghiệp như khai khoáng và hóa chất có thể được bảo hộ phần nào về mặt nhập khẩu (ví dụ, kim loại nhập khẩu ngoài thép/nhôm chịu mức thuế 10%, điều này có thể hỗ trợ các công ty khai khoáng trong nước một chút). Tuy nhiên, những ngành này thường là các nhà xuất khẩu lớn và có thể phải đối mặt với thuế quan nước ngoài. Ví dụ, Trung Quốc đã bổ sung hóa dầu và nhựa vào danh sách thuế quan đối với Hoa Kỳ (do Mỹ xuất khẩu hóa chất rất lớn), điều này có thể gây tổn hại cho các nhà sản xuất hóa chất ở Bờ Vịnh.

Tóm lại, lĩnh vực năng lượng và hàng hóa phần nào được bảo vệ khỏi thuế quan trực tiếp của Hoa Kỳ nhưng lại vướng vào cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu . Đến năm 2027, chúng ta có thể chứng kiến ​​một thương mại năng lượng toàn cầu phân nhánh hơn: xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Hoa Kỳ hướng nhiều hơn đến châu Âu và các đồng minh, trong khi Trung Quốc nhập khẩu từ các nguồn khác. Ngoài ra, cuộc chiến thương mại này có thể vô tình thúc đẩy các quốc gia khác giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng và công nghệ của Hoa Kỳ; ví dụ, việc Trung Quốc tập trung vào đất hiếm có thể đẩy nhanh quá trình chuyển dịch lên chuỗi giá trị của chính họ (sản xuất nhiều sản phẩm công nghệ cao hơn trong nước để không cần đến công nghệ của Hoa Kỳ - mặc dù đó là một vấn đề dài hạn sau năm 2027).

Tóm lại theo ngành: Trong khi một số ngành công nghiệp của Hoa Kỳ có thể được hưởng sự cứu trợ ngắn hạn từ cạnh tranh nước ngoài (ví dụ như sản xuất thép cơ bản, một số sản xuất thiết bị gia dụng), hầu hết các ngành công nghiệp sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn và thị trường toàn cầu kém thuận lợi hơn . Bản chất kết nối của sản xuất hiện đại có nghĩa là không có lĩnh vực nào thực sự bị cô lập . Ngay cả các ngành công nghiệp được bảo hộ cũng có thể thấy rằng bất kỳ khoản lợi nhuận nào cũng bị bù đắp bởi giá đầu vào cao hơn hoặc các khoản lỗ trả đũa. Thuế quan hoạt động như một cú sốc phân bổ lại - vốn và lao động sẽ bắt đầu chuyển sang các ngành công nghiệp phục vụ nhu cầu trong nước và tránh xa những ngành phụ thuộc vào thương mại. Nhưng việc phân bổ lại như vậy là không hiệu quả và tốn kém trong thời gian tạm thời. Hai năm tới có thể sẽ là giai đoạn điều chỉnh mạnh mẽ khi các ngành công nghiệp cấu hình lại chuỗi cung ứng và chiến lược để đối phó với bối cảnh thuế quan mới.

Tác động đến chuỗi cung ứng và mô hình thương mại quốc tế

Việc tăng thuế quan vào tháng 4 năm 2025 có thể làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu và thay đổi các mô hình thương mại đã hình thành trong nhiều thập kỷ. Các công ty trên toàn thế giới sẽ phải đánh giá lại nguồn cung ứng linh kiện và địa điểm sản xuất để giảm thiểu tác động của thuế quan.

Gián đoạn chuỗi cung ứng hiện tại: Nhiều chuỗi cung ứng, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử, ô tô và may mặc, đã được tối ưu hóa dựa trên giả định về mức thuế quan thấp và thương mại tương đối không có ma sát. Đột nhiên, với mức thuế quan từ 10–30% được áp dụng cho nhiều hoạt động xuyên biên giới, phép tính đã thay đổi. Chúng ta đã thấy những gián đoạn ngay lập tức: hàng hóa đang trong quá trình vận chuyển khi bị áp thuế bị kẹt tại cảng với chi phí đột ngột tăng cao và các công ty đang phải vật lộn để sắp xếp lại các lô hàng . Ví dụ, một chiếc xe tải chở nông sản từ Mexico vào Hoa Kỳ hiện có thể phải đối mặt với thuế quan nếu nông sản không đáp ứng các quy tắc về nội dung của USMCA (đối với nông sản, nguồn gốc địa phương rõ ràng, nhưng thực phẩm chế biến có thành phần của Hoa Kỳ có thể đủ điều kiện). Hình ảnh những chiếc xe tải chất đầy hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới nhấn mạnh mức độ tích hợp của các tuyến cung ứng ở Bắc Mỹ - và cách chúng hiện phải điều chỉnh. Hàng hóa thiết yếu vẫn lưu thông, nhưng với chi phí cao hơn hoặc cần nhiều giấy tờ hơn để chứng minh nguồn gốc.

Các công ty sẽ đẩy nhanh nỗ lực “khu vực hóa” hoặc chuỗi cung ứng “từ bạn đến bờ” . Điều này đồng nghĩa với việc tìm nguồn cung ứng đầu vào trong nước hoặc từ các quốc gia không phải chịu thuế quan bổ sung. Thách thức, như đã đề cập trước đó, là Hoa Kỳ về cơ bản đã nhắm mục tiêu vào hầu hết mọi quốc gia, vì vậy có rất ít lựa chọn nguồn cung ứng hoàn toàn miễn thuế bên ngoài Bắc Mỹ. Bến đỗ an toàn đáng chú ý nằm trong khối USMCA (Hoa Kỳ, Mexico, Canada) – hàng hóa tuân thủ đầy đủ các quy tắc của USMCA (ví dụ: ô tô có 75% thành phần Bắc Mỹ) vẫn có thể được giao dịch miễn thuế trong phạm vi Bắc Mỹ. Điều này tạo ra động lực mạnh mẽ cho các công ty tăng hàm lượng Bắc Mỹ trong sản phẩm của họ. Chúng ta có thể thấy các nhà sản xuất cố gắng chuyển nhiều sản xuất linh kiện hơn sang Mexico hoặc Canada (nơi chi phí thấp hơn Hoa Kỳ nhưng hàng hóa có thể được miễn thuế vào Hoa Kỳ nếu đủ điều kiện). Trên thực tế, bản thân Canada và Mexico cũng mong muốn điều này – họ muốn đầu tư được chuyển hướng sang họ hơn là sang châu Á. Chính phủ Canada đã thực hiện các bước, chẳng hạn như cấm một số hàng hóa của Hoa Kỳ để trả đũa và khuyến khích tìm nguồn cung ứng tại địa phương (ví dụ, tỉnh Ontario đã ngừng mua rượu sản xuất tại Mỹ cho các cửa hàng rượu của mình, để thúc đẩy các lựa chọn thay thế trong nước trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan).

Tuy nhiên, việc xây dựng chuỗi cung ứng mới không diễn ra nhanh chóng. Trong giai đoạn 2025–2027, chúng ta có thể sẽ thấy những điều chỉnh gia tăng thay vì những cuộc đại tu trong một đêm. Một số ví dụ: các công ty điện tử có thể nhập linh kiện từ hai nguồn (một số từ Trung Quốc bị áp thuế, một số từ Mexico) để phòng ngừa rủi ro. Các nhà bán lẻ có thể tìm nhà cung cấp thay thế ở các quốc gia chỉ có mức thuế cơ bản 10% thay vì 34% (ví dụ, nhập hàng may mặc từ Bangladesh (10%) thay vì Trung Quốc (34%)). Sẽ có sự chuyển hướng thương mại - các quốc gia không bị nhắm mục tiêu cụ thể có thể hưởng lợi bằng cách cung cấp hàng hóa trước đây đến từ các quốc gia bị áp thuế. Ví dụ, Việt Nam và Trung Quốc bị áp thuế rất nặng, vì vậy một số nhà nhập khẩu Hoa Kỳ có thể chuyển sang Ấn Độ, Thái Lan hoặc Indonesia đối với một số mặt hàng nhất định (mỗi quốc gia này đều phải đối mặt với mức thuế cơ bản 10% và có thể phải chịu thêm thuế nhưng nhìn chung thấp hơn Trung Quốc - mức thuế bổ sung chính xác của Ấn Độ chưa được công bố nhưng thặng dư thương mại của Ấn Độ với Hoa Kỳ có thể dẫn đến một số mức thuế bổ sung). Các công ty châu Âu có thể chuyển hướng xuất khẩu ô tô sang Hoa Kỳ bằng cách chuyển hướng qua các nhà máy của họ ở Nam Carolina hoặc Mexico để tránh thuế quan. Về cơ bản, hãy mong đợi sự tái tổ chức các luồng thương mại : mô hình quốc gia cung cấp những gì sẽ thay đổi khi mọi người tìm cách giảm thiểu chi phí thuế quan.

Khối lượng và mô hình thương mại toàn cầu: Ở cấp độ vĩ mô, các mức thuế quan này có thể sẽ gây ra sự sụt giảm mạnh về khối lượng thương mại toàn cầu trong giai đoạn 2025–2026. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã cảnh báo rằng tác động kết hợp của thuế quan trả đũa và thuế quan của Hoa Kỳ có thể làm giảm tăng trưởng thương mại thế giới vài phần trăm. Chúng ta có thể thấy một kịch bản mà thương mại toàn cầu tăng trưởng chậm hơn nhiều so với GDP (hoặc thậm chí thu hẹp) khi các quốc gia hướng nội. Bản thân Hoa Kỳ, vốn là nước đi đầu trong thương mại tự do, hiện đang thực sự dựng lên các rào cản ở quy mô chưa từng có trong thời hiện đại. Điều này có thể khuyến khích các quốc gia khác tăng cường quan hệ thương mại với nhau, ngoại trừ Hoa Kỳ - ví dụ, các thành viên còn lại của các hiệp định như CPTPP (Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương không có Hoa Kỳ) hoặc RCEP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực ở Châu Á) có thể giao dịch nhiều hơn với nhau trong khi thương mại của Hoa Kỳ với các quốc gia đó lại giảm.

Chúng ta cũng có thể thấy các khối thương mại song song trở nên cứng rắn hơn. Trung Quốc và có thể là EU có thể tìm kiếm các mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn như một đối trọng với chủ nghĩa bảo hộ của Hoa Kỳ, mặc dù Châu Âu cũng bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Hoa Kỳ và có thể liên kết với Hoa Kỳ về một số mối quan tâm chiến lược. Ngoài ra, EU, Vương quốc Anh và các đồng minh khác có thể hình thành một mặt trận chung để đàm phán với Hoa Kỳ hoặc trả đũa. Cho đến nay, phản ứng của Châu Âu là lời lẽ mạnh mẽ nhưng hành động có chừng mực: Các quan chức EU lên án động thái của Hoa Kỳ là bất hợp pháp theo các quy tắc của WTO và ám chỉ việc đệ đơn tranh chấp lên WTO (Trung Quốc đã đệ đơn kiện WTO chống lại thuế quan của Hoa Kỳ). Nhưng các vụ kiện của WTO mất thời gian và thuế quan của Hoa Kỳ, được biện minh theo "tình trạng khẩn cấp quốc gia", đang đi vào một vùng xám trong luật pháp quốc tế. Nếu quy trình của WTO bị coi là không hiệu quả, nhiều quốc gia có thể chỉ cần áp đặt thuế quan của riêng họ để đáp trả thay vì dựa vào xét xử.

Hồi hương và Tách rời: Một tác động chủ yếu của thuế quan là "hồi hương" sản xuất - đưa sản xuất trở lại Mỹ. Sẽ có một số tác động này, đặc biệt nếu thuế quan có vẻ kéo dài. Các công ty sản xuất hàng hóa nặng hoặc cồng kềnh (mà chi phí vận chuyển cộng với thuế quan khiến việc nhập khẩu trở nên cấm đoán) có thể chuyển sản xuất về Mỹ. Ví dụ, một số nhà sản xuất thiết bị gia dụng và đồ nội thất có thể quyết định rằng việc sản xuất những mặt hàng này tại Mỹ hiện là kinh tế để tránh thuế nhập khẩu 10–20%. Chính quyền đưa ra phân tích rằng mức thuế toàn cầu 10% (nhỏ hơn nhiều so với mức hiện tại) có thể tạo ra 2,8 triệu việc làm tại Mỹ và tăng GDP, nhưng nhiều nhà kinh tế tỏ ra nghi ngờ những dự đoán lạc quan như vậy, đặc biệt là khi xét đến các biện pháp trả đũa và chi phí đầu vào cao hơn. Những hạn chế thực tế - nguồn cung lao động có kỹ năng, thời gian xây dựng nhà máy, rào cản pháp lý - đồng nghĩa với việc hồi hương sẽ diễn ra chậm chạp nhất. Đến năm 2027, chúng ta có thể thấy một số nhà máy mới hoặc mở rộng (đặc biệt là trong các lĩnh vực như phụ tùng ô tô, dệt may hoặc lắp ráp điện tử) tại Mỹ, nếu không thì điều này đã không xảy ra. Đây là một phần trong mục tiêu của chính quyền nhằm xây dựng chuỗi cung ứng tự chủ hơn cho các mặt hàng thiết yếu (cũng được thể hiện qua các chính sách gần đây nhằm trợ cấp sản xuất chip trong nước). Tuy nhiên, liệu điều này có bù đắp được tổn thất về hiệu quả và thị trường xuất khẩu hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.

Chiến lược hậu cần và hàng tồn kho: Trong thời gian tạm thời, nhiều công ty sẽ điều chỉnh bằng cách thay đổi hậu cần của họ. Chúng tôi đã thấy các nhà nhập khẩu tải trước hàng tồn kho (nhập hàng trước khi thuế quan có hiệu lực), mặc dù điều đó chỉ có hiệu quả một lần và dẫn đến sự tạm lắng sau đó. Các công ty cũng có thể sử dụng kho ngoại quan hoặc khu thương mại nước ngoài tại Hoa Kỳ để hoãn thuế quan cho đến khi thực sự cần hàng hóa. Một số có thể định tuyến lại hàng hóa thông qua các quốc gia có thỏa thuận thương mại thuận lợi (mặc dù các quy tắc xuất xứ ngăn chặn việc chuyển tải đơn giản). Về bản chất, các công ty toàn cầu sẽ dành hai năm tới để tái tạo chuỗi cung ứng của họ để tối ưu hóa xung quanh môi trường thuế quan cao, điều mà họ đã không phải làm ở quy mô này trong nhiều thập kỷ. Điều này có thể liên quan đến sự thiếu hiệu quả đáng kể - chẳng hạn như di chuyển một nhà máy không phải vì đó là vị trí rẻ nhất hoặc tốt nhất, mà chỉ đơn thuần là để tránh thuế quan. Những biến dạng như vậy có thể làm giảm năng suất trên toàn cầu.

Tiềm năng cho các Hiệp định Thương mại: Một yếu tố bất ngờ là cú sốc thuế quan có thể đẩy các quốc gia trở lại bàn đàm phán. Trump đã ám chỉ rằng thuế quan là đòn bẩy để đạt được "những thỏa thuận tốt hơn". Có khả năng từ năm 2025 đến năm 2027, một số cuộc đàm phán song phương sẽ diễn ra, trong đó một số mức thuế quan nhất định được dỡ bỏ để đổi lấy các nhượng bộ. Ví dụ, EU và Hoa Kỳ có thể đàm phán một thỏa thuận theo ngành để giảm mức thuế 20% nếu EU giải quyết được một số lo ngại của Hoa Kỳ (ví dụ như về ô tô hoặc tiếp cận nông sản). Cũng có thông tin cho rằng Vương quốc Anh và các nước khác đang tìm kiếm sự miễn trừ bằng cách liên kết với các mục tiêu chiến lược của Hoa Kỳ. Tờ thông tin đề cập đến việc thuế quan có thể được giảm nếu các đối tác "khắc phục các thỏa thuận thương mại không có đi có lại và liên kết với Hoa Kỳ về các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia" . Điều này ngụ ý rằng Hoa Kỳ sẵn sàng giảm thuế cho các quốc gia, chẳng hạn như tăng chi tiêu quốc phòng (theo yêu cầu của NATO), tham gia các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với các đối thủ, hoặc mở cửa thị trường cho hàng hóa Hoa Kỳ. Do đó, chuỗi cung ứng cũng có thể phản ứng với các diễn biến chính trị: nếu một số quốc gia đạt được thỏa thuận để thoát khỏi thuế quan, các công ty sẽ ưu tiên các quốc gia đó để tìm nguồn cung ứng. Người ta vẫn phải chờ xem liệu những thỏa thuận như vậy có thành hiện thực hay không; cho đến lúc đó, sự bất ổn vẫn còn hiện hữu.

Nhìn chung, đến năm 2027, chúng tôi dự đoán một hệ thống thương mại toàn cầu sẽ phân mảnh hơn . Chuỗi cung ứng sẽ tập trung nhiều hơn vào nội địa hoặc khu vực, sự dư thừa sẽ được xây dựng (để tránh sự phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất) và tăng trưởng thương mại toàn cầu có thể sẽ thấp hơn so với mức có thể. Nền kinh tế thế giới có thể sẽ tái cấu trúc hiệu quả xung quanh thực tế về một nước Mỹ theo chủ nghĩa bảo hộ, ít nhất là trong suốt nhiệm kỳ của Trump, điều này có thể có những tác động lâu dài thậm chí sau đó. Hiệu quả của hệ thống cũ - nguồn cung ứng toàn cầu kịp thời từ địa điểm rẻ nhất - đang nhường chỗ cho một mô hình mới về chuỗi cung ứng "phòng ngừa" ưu tiên khả năng phục hồi và tránh thuế quan. Điều này phải trả giá bằng giá cao hơn và mất tăng trưởng, như nhiều nguồn tin đã chỉ ra: theo Fitch, "mức tăng thuế quan trung bình lên 22%" đáng kể đến mức nhiều quốc gia định hướng xuất khẩu có thể bị đẩy vào suy thoái và thậm chí Hoa Kỳ sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn.

Phản ứng từ các đối tác thương mại và hậu quả địa chính trị

Phản ứng quốc tế trước tuyên bố áp thuế của Trump rất nhanh chóng và mạnh mẽ. Các đối tác thương mại của Hoa Kỳ nhìn chung đã lên án động thái này và đưa ra các biện pháp trả đũa , làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại leo thang với những tác động địa chính trị lớn.

Trung Quốc: Là mục tiêu chính của thuế quan Hoa Kỳ, Trung Quốc đã trả đũa tương tự và hơn thế nữa. Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách áp đặt mức thuế 34% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Hoa Kỳ , có hiệu lực từ ngày 10 tháng 4 năm 2025. Đây là một mức thuế đối phó toàn diện nhằm phản ánh hành động của Hoa Kỳ - về cơ bản là loại trừ nhiều sản phẩm của Hoa Kỳ khỏi thị trường Trung Quốc trừ khi giá giảm hoặc thuế được hấp thụ. Ngoài ra, Trung Quốc đã thực hiện một loạt các bước trừng phạt ngoài thuế quan: nước này đã đệ đơn kiện lên WTO, thách thức mức thuế của Hoa Kỳ là vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế. Với ngôn từ gay gắt, Bộ Thương mại Trung Quốc đã cáo buộc Hoa Kỳ "làm suy yếu nghiêm trọng hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ" và tham gia vào "hành vi bắt nạt đơn phương". Mặc dù vụ kiện tại WTO có thể mất nhiều năm, nhưng điều này báo hiệu ý định của Trung Quốc nhằm tập hợp dư luận toàn cầu chống lại động thái của Hoa Kỳ.

Sự trả đũa của Trung Quốc cũng tận dụng các công cụ bất đối xứng, như đã thảo luận trước đó: thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đối với các khoáng sản đất hiếm có ý nghĩa quan trọng đối với công nghệ Hoa Kỳ, cấm một số công ty Hoa Kỳ thông qua danh sách "các thực thể không đáng tin cậy" và tiến hành các cuộc điều tra theo quy định đối với các công ty Hoa Kỳ tại Trung Quốc. Trung Quốc thậm chí còn sử dụng các rào cản phi thuế quan như đột ngột dừng nhập khẩu một số mặt hàng nông sản của Hoa Kỳ vì lý do quy định (ví dụ, viện dẫn phát hiện chất cấm hoặc sâu bệnh trong các lô hàng của Hoa Kỳ). Tất cả các biện pháp này cho thấy Trung Quốc sẵn sàng gây khó khăn cho các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ và chơi cứng rắn. Về mặt địa chính trị, điều này đang làm căng thẳng thêm mối quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc vốn đã căng thẳng. Tuy nhiên, điều thú vị là các kênh ngoại giao vẫn chưa hoàn toàn bị phá vỡ - người ta lưu ý rằng các quan chức quân sự Hoa Kỳ và Trung Quốc đã có các cuộc đàm phán về an toàn hàng hải ngay cả trong cuộc chiến thuế quan, có nghĩa là cả hai bên có thể tách biệt các vấn đề thương mại khỏi các vấn đề chiến lược khác ở một mức độ nào đó.

Canada và Mexico: Các nước láng giềng của Mỹ và các đối tác NAFTA/USMCA đã phản ứng bằng cả biện pháp trả đũa lẫn thận trọng. Canada đã có lập trường cứng rắn: Thủ tướng Justin Trudeau đã công bố mức thuế đối với hơn 100 tỷ đô la hàng hóa của Mỹ trong vòng 21 ngày. Điều này có lẽ bao gồm một loạt các sản phẩm; một hành động ngay lập tức của Canada là áp thuế 25% đối với ô tô sản xuất tại Mỹ không tuân thủ USMCA (để chống lại thuế ô tô của Trump). Ngoài ra, một số tỉnh của Canada đã thực hiện các bước mang tính biểu tượng như loại bỏ rượu Mỹ khỏi kệ hàng trong các cửa hàng rượu (cửa hàng “LCBO” của Ontario đã ngừng dự trữ rượu whisky Mỹ, thể hiện qua hình ảnh công nhân kéo rượu whisky Mỹ khỏi kệ hàng ở Toronto để phản đối ). Những động thái này nhấn mạnh chiến lược trả đũa kinh tế và mang tính biểu tượng của Canada đồng thời tập hợp sự ủng hộ của công chúng. Đồng thời, Canada đã phối hợp với các đồng minh khác và có thể đang theo đuổi biện pháp giải quyết thông qua các biện pháp pháp lý (Canada sẽ ủng hộ các thách thức của WTO). Điều đáng chú ý là hành động trả đũa của Canada được tính toán kỹ lưỡng – nước này nhắm vào các mặt hàng xuất khẩu nhạy cảm về mặt chính trị của Hoa Kỳ (như rượu whisky từ Kentucky, hoặc các sản phẩm nông nghiệp từ Trung Tây) để gây sức ép buộc các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ xem xét lại, lặp lại các chiến thuật được sử dụng trong tranh chấp năm 2018.

Mexico , dưới thời Tổng thống Claudia Sheinbaum, cũng tuyên bố sẽ đáp trả bằng thuế quan trả đũa đối với hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, Mexico tỏ ra do dự hơn một chút: Sheinbaum đã trì hoãn việc công bố các mục tiêu cụ thể cho đến cuối tuần (sau thông báo ban đầu), ám chỉ rằng Mexico hy vọng sẽ đàm phán hoặc tránh một cuộc đối đầu toàn diện. Điều này có thể là do nền kinh tế Mexico gắn chặt với Hoa Kỳ (80% hàng xuất khẩu của nước này là sang Hoa Kỳ), và một cuộc chiến thương mại có thể gây thiệt hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, về mặt chính trị, Mexico không thể không đáp trả. Chúng ta có thể kỳ vọng Mexico sẽ áp thuế đối với một số mặt hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ như ngô, ngũ cốc hoặc thịt (như đã làm ở quy mô nhỏ hơn trong các cuộc tranh chấp trước đây) - nhưng có lẽ cũng sẽ tìm kiếm đối thoại để miễn trừ cho một số ngành công nghiệp nhất định. Mexico đồng thời đang cố gắng thu hút đầu tư khi các công ty xem xét lại chuỗi cung ứng (tự định vị mình là người hưởng lợi từ việc chuyển dịch sản xuất gần bờ). Vì vậy, phản ứng của Mexico là sự kết hợp giữa trả đũa và tiếp cận : họ sẽ trả đũa để đáp ứng các yêu cầu trong nước về phẩm giá và sự có đi có lại, nhưng họ có thể giữ lại một số vũ khí với hy vọng có được một sự thỏa hiệp. Đáng chú ý là Mexico đã hợp tác với Hoa Kỳ trên các mặt trận khác (như kiểm soát di cư); Sheinbaum có thể sử dụng điều này như một con bài mặc cả để được giảm thuế quan.

Liên minh Châu Âu và các Đồng minh Khác: EU đã chỉ trích mạnh mẽ các mức thuế quan của Trump. Các nhà lãnh đạo Châu Âu gọi các hành động của Hoa Kỳ là không chính đáng, và Cao ủy Thương mại EU tuyên bố sẽ đáp trả "kiên quyết nhưng tương xứng". Danh sách trả đũa ban đầu của EU (nếu được thực hiện) có thể bắt chước cách tiếp cận mà họ đã thực hiện vào năm 2018: nhắm vào các sản phẩm mang tính biểu tượng của Hoa Kỳ như xe máy Harley-Davidson, rượu whisky bourbon, quần jean và các sản phẩm nông nghiệp (phô mai, nước cam, v.v.). Có thông tin cho rằng EU có thể áp đặt mức thuế khoảng 20 tỷ euro đối với hàng hóa của Hoa Kỳ , tương ứng với tác động thương mại. Tuy nhiên, EU cũng đang cố gắng lôi kéo Hoa Kỳ vào các cuộc đàm phán - có thể là để khôi phục các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại hạn chế hoặc để giải quyết các bất bình mà không cần một cuộc chiến thương mại toàn diện. Châu Âu đang ở trong tình thế khó khăn: họ chia sẻ một số lo ngại của Hoa Kỳ về các hoạt động thương mại của Trung Quốc, nhưng giờ đây cũng thấy mình bị trừng phạt bởi thuế quan của Hoa Kỳ. Về mặt địa chính trị, điều này đã gây ra sự xích mích trong liên minh phương Tây . Các quan chức EU được cho là đã bác bỏ các yêu cầu của Hoa Kỳ về các vấn đề không liên quan (như tăng chi tiêu quốc phòng) sau động thái áp thuế, coi đó là một phần áp lực của Hoa Kỳ. Nếu xung đột thương mại kéo dài, nó có thể lan sang hợp tác chiến lược - ví dụ, khiến châu Âu ít có xu hướng đi theo sự dẫn dắt của Hoa Kỳ trong các vấn đề chính sách đối ngoại, hoặc gây chia rẽ trong các nỗ lực phối hợp (như trừng phạt các nước thứ ba). Sự thống nhất của phương Tây đã bị thử thách : một tiêu đề bài báo cho rằng châu Âu và Canada sẽ tăng cường quốc phòng nhưng "lạnh nhạt với các yêu cầu của Hoa Kỳ" , một ám chỉ gián tiếp đến việc tranh chấp thuế quan đang làm xấu đi mối quan hệ nói chung.

Các đồng minh khác như Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc cũng đã phản đối. Hàn Quốc không chỉ phải đối mặt với thuế quan mà còn với một cuộc khủng hoảng chính trị không liên quan (AP lưu ý rằng tổng thống Hàn Quốc đã bị cách chức trong bối cảnh hỗn loạn, điều này có thể là ngẫu nhiên hoặc một phần do khó khăn kinh tế). Mức thuế 24% của Nhật Bản là đáng kể - Nhật Bản đã báo hiệu rằng họ có thể tăng thuế đối với thịt bò và các mặt hàng nhập khẩu khác của Hoa Kỳ để trả đũa, mặc dù là một đồng minh an ninh thân cận, họ sẽ cố gắng duy trì mối quan hệ tốt đẹp. Úc, quốc gia ít bị ảnh hưởng trực tiếp hơn (thâm hụt thương mại nhỏ với Hoa Kỳ), đã chỉ trích sự phá vỡ các quy tắc thương mại toàn cầu. Nhiều quốc gia có thể đang phối hợp thông qua các diễn đàn như G20 hoặc APEC để cùng nhau thúc giục Hoa Kỳ đảo ngược hướng đi, làm nổi bật rủi ro đối với tăng trưởng toàn cầu.

Các nước đang phát triển: Một khía cạnh đáng chú ý là tác động đến các nền kinh tế đang phát triển. Nhiều quốc gia thị trường mới nổi (Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia, v.v.) đã bị áp thuế quan cao của Hoa Kỳ mặc dù là những quốc gia nhỏ hơn. Điều này đã gây ra những lời chỉ trích gay gắt - Ấn Độ gọi mức thuế này là "đơn phương và không công bằng" và ám chỉ việc tăng thuế của riêng mình đối với hàng hóa của Hoa Kỳ như xe máy và nông nghiệp (Ấn Độ đã từng làm như vậy trong quá khứ). Các quốc gia ở Châu Phi và Mỹ Latinh lo ngại rằng mức thuế quan sẽ hạn chế xuất khẩu của họ và tàn phá các ngành công nghiệp (như dệt may ở Bangladesh hoặc ca cao ở Tây Phi). Phân tích của Viện Peterson lập luận rằng mức thuế quan của Trump có thể "làm tê liệt các nền kinh tế đang phát triển" phụ thuộc vào xuất khẩu sang Hoa Kỳ, vì những mức thuế này vượt xa mức thuế quan của chính các quốc gia đó và bỏ qua những hạn chế kinh tế của họ. Điều này có một cái giá về địa chính trị: nó gây tổn hại đến vị thế và ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở các nước đang phát triển . Thật vậy, bên cạnh việc tăng thuế quan, chính quyền Trump đã cắt giảm viện trợ nước ngoài, một sự kết hợp có thể gây ra sự phẫn nộ. Các quốc gia cảm thấy bị chèn ép có thể tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc hoặc các cường quốc khác cung cấp một quan hệ đối tác kinh tế thay thế. Ví dụ, nếu các quốc gia châu Phi thấy thị trường Hoa Kỳ đóng cửa, họ có thể chuyển hướng sang châu Âu hoặc Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Trung Quốc để phát triển.

Sự điều chỉnh địa chính trị: Thuế quan không diễn ra một cách tự phát – chúng giao thoa với các xu hướng địa chính trị rộng lớn hơn. Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc đang gia tăng về mặt kinh tế và quân sự. Cuộc chiến thương mại này có thể đẩy nhanh sự phân chia thế giới thành hai lĩnh vực kinh tế : một tập trung vào Mỹ và một tập trung vào Trung Quốc. Các quốc gia có thể phải đối mặt với áp lực phải chọn phe hoặc điều chỉnh các chính sách kinh tế của mình cho phù hợp. Hoa Kỳ rõ ràng gắn việc giảm thuế quan với các quốc gia liên kết về "các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia", ngụ ý một sự trao đổi: ủng hộ lập trường của Hoa Kỳ về các vấn đề như cô lập một số đối thủ nhất định và bạn có thể nhận được các điều khoản thương mại tốt hơn. Một số người coi đây là Hoa Kỳ tận dụng sức mạnh thị trường của mình để đạt được các mục tiêu chiến lược (ví dụ, có thể đề nghị EU hoặc Ấn Độ giảm thuế quan nếu họ tham gia vào lập trường của Hoa Kỳ chống lại tham vọng công nghệ của Trung Quốc hoặc chống lại Nga, v.v.). Liệu điều này thành công hay phản tác dụng vẫn còn phải chờ xem. Trong ngắn hạn, bầu không khí địa chính trị là căng thẳng và mất lòng tin gia tăng , với việc Hoa Kỳ được coi là sử dụng sức mạnh kinh tế một cách đơn phương.

Các thể chế quốc tế: Đòn thuế quan này cũng làm suy yếu các thể chế thương mại toàn cầu như WTO. Nếu WTO không thể giải quyết hiệu quả tranh chấp này (và Hoa Kỳ đã ngăn chặn việc bổ nhiệm thẩm phán vào cơ quan phúc thẩm của WTO, làm suy yếu cơ quan này), các quốc gia có thể sẽ ngày càng dựa vào quyền lực để quản lý thương mại thay vì dựa trên luật lệ. Điều này có thể làm xói mòn trật tự kinh tế quốc tế hậu Thế chiến II. Các đồng minh vốn thường làm việc trong khuôn khổ WTO giờ đây đang cân nhắc các thỏa thuận tạm thời hoặc các thỏa thuận song phương nhỏ để ứng phó. Trên thực tế, hành động của Trump có thể thúc đẩy các nước khác hình thành các liên minh hoặc hiệp định thương mại mới mà hiện tại không có Hoa Kỳ, với hy vọng chờ đợi giai đoạn này qua đi.

Tóm lại, phản ứng đối với thuế quan của Trump trên toàn cầu đều tiêu cực từ các đối tác thương mại, dẫn đến một chu kỳ trả đũa ngày càng leo thang. Hậu quả địa chính trị bao gồm căng thẳng liên minh, mối quan hệ gần gũi hơn giữa các đối thủ của Mỹ, sự suy yếu của các chuẩn mực thương mại đa phương và căng thẳng kinh tế ở các khu vực đang phát triển. Tình hình mang dấu ấn của một cuộc chiến thương mại kinh điển: mỗi bên đều gia tăng sức ép bằng các mức thuế quan hoặc hạn chế mới. Nếu không được giải quyết, đến năm 2027, chúng ta có thể chứng kiến ​​một bối cảnh địa chính trị thay đổi đáng kể - một bối cảnh mà các tranh chấp thương mại sẽ lan sang các quan hệ đối tác chiến lược và nơi Hoa Kỳ, dù cố ý hay vô tình, đã rút lui khỏi vai trò lãnh đạo trong quản trị kinh tế toàn cầu.

Một nhân viên cửa hàng LCBO ở Toronto đang dọn rượu whisky Mỹ khỏi kệ (ngày 4 tháng 3 năm 2025) khi Canada trả đũa thuế quan của Hoa Kỳ bằng cách cấm một số sản phẩm của Hoa Kỳ. Những cử chỉ mang tính biểu tượng như vậy cho thấy sự tức giận của các nước đồng minh và tác động của cuộc chiến thương mại lên người tiêu dùng.

Tác động đến thị trường lao động và người tiêu dùng

Việc làm và Thị trường Lao động: Thuế quan sẽ có những tác động phức tạp và đặc thù theo từng khu vực đối với việc làm. Trong ngắn hạn, có thể có một số việc làm tăng thêm trong các ngành được bảo hộ, nhưng nguy cơ mất việc làm rộng hơn có thể xảy ra trong các ngành phải đối mặt với chi phí cao hơn hoặc rào cản xuất khẩu. Tổng thống Trump đã hứa rằng những mức thuế quan này sẽ "mang lại nhà máy và việc làm" cho Hoa Kỳ. Một số hoạt động tuyển dụng đã thực sự được công bố: một vài nhà máy thép đang tạm ngừng hoạt động có kế hoạch khởi động lại, có khả năng tạo thêm vài nghìn việc làm tại các thị trấn sản xuất thép; một nhà máy thiết bị gia dụng ở Ohio, vốn đang chật vật cạnh tranh với hàng nhập khẩu, dự kiến ​​sẽ tạo thêm một sự thay đổi khi các đối thủ nhập khẩu phải đối mặt với thuế quan. Đây là những lợi ích hữu hình tập trung ở một số cộng đồng sản xuất nhất định - những thắng lợi chính trị nổi bật mà chính quyền sẽ nêu bật.

Tuy nhiên, bù đắp cho những lợi ích này, các doanh nghiệp khác đang cắt giảm việc làm hoặc gác lại kế hoạch tuyển dụng do thuế quan. Các công ty phụ thuộc vào đầu vào nhập khẩu hoặc doanh thu xuất khẩu sẽ thấy lợi nhuận bị siết chặt và nhiều công ty đang phản ứng bằng cách giảm chi phí lao động. Ví dụ, một nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp ở Trung Tây đã thông báo sa thải với lý do chi phí thép tăng (đầu vào của họ) và đơn đặt hàng xuất khẩu từ Canada (thị trường của họ) giảm. Trong lĩnh vực nông nghiệp, nếu thu nhập từ nông trại giảm, sẽ có ít tiền hơn để chi cho lao động và dịch vụ; công nhân thời vụ có thể tìm thấy ít cơ hội hơn. Các nhà bán lẻ cũng có thể cắt giảm: các cửa hàng lớn dự đoán khối lượng bán hàng sẽ thấp hơn khi giá tăng, khiến một số phải chậm tuyển dụng hoặc thậm chí đóng cửa các cửa hàng nhỏ. Giám đốc điều hành của Target chỉ ra rằng doanh số đã chậm lại khi người tiêu dùng ngày càng cảnh giác và với việc thuế quan tạo thêm "áp lực", điều này ngụ ý khả năng cắt giảm chi phí trong tương lai.

Ở cấp độ vĩ mô, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng nhẹ so với mức thấp hiện tại. Tỷ lệ thất nghiệp của Hoa Kỳ là khoảng 4,1% vào đầu năm 2025; một số dự báo hiện cho thấy tỷ lệ này sẽ tăng lên trên 5% vào năm 2026 nếu nền kinh tế chậm lại như dự kiến. Các tiểu bang và lĩnh vực nhạy cảm với thương mại sẽ gánh chịu hậu quả nặng nề nhất. Đáng chú ý, các tiểu bang ở Vành đai Nông trại (Iowa, Illinois, Nebraska) và các tiểu bang xuất khẩu nhiều hàng sản xuất (Michigan, Nam Carolina) có thể chứng kiến ​​tình trạng mất việc làm cao hơn mức trung bình. Một ước tính của Tax Foundation cho thấy toàn bộ các biện pháp thương mại của Trump cuối cùng có thể làm giảm việc làm ở Hoa Kỳ khoảng vài trăm nghìn việc làm (trước đây họ ước tính khoảng 300.000 việc làm ít hơn do thuế quan năm 2018; thuế quan năm 2025 có phạm vi lớn hơn). Ngược lại, các tiểu bang có ngành công nghiệp cạnh tranh với hàng nhập khẩu (như thép ở Pennsylvania hoặc đồ nội thất ở Bắc Carolina) có thể thấy một sự gia tăng nhỏ về việc làm. Ngoài ra còn có góc độ chính phủ và quân sự: nếu Hoa Kỳ chuyển sang mua sắm trong nước về quốc phòng và cơ sở hạ tầng do chủ nghĩa dân tộc kinh tế, một số việc làm có thể được tạo ra trong các lĩnh vực đó (mặc dù điều này là gián tiếp).

Tiền lương cũng có thể bị ảnh hưởng. Trong các ngành công nghiệp áp dụng thuế quan bảo hộ, các công ty có thể có nhiều quyền định giá hơn và có khả năng tăng lương để thu hút người lao động (ví dụ, nếu các nhà máy tăng sản lượng). Tuy nhiên, trên toàn nền kinh tế, bất kỳ lạm phát nào do thuế quan gây ra đều sẽ làm xói mòn tiền lương thực tế, trừ khi tiền lương danh nghĩa tăng tương ứng. Nếu, như dự kiến, tỷ lệ thất nghiệp tăng và nền kinh tế hạ nhiệt, người lao động sẽ có ít quyền thương lượng hơn để được tăng lương. Hậu quả có thể là tiền lương thực tế trì trệ hoặc giảm đối với nhiều người Mỹ, đặc biệt là những người lao động có thu nhập thấp và trung bình, những người chi tiêu phần lớn thu nhập cho các mặt hàng tiêu dùng bị ảnh hưởng.

Người tiêu dùng – Giá cả và Lựa chọn: Người tiêu dùng Mỹ được cho là những người chịu thiệt hại lớn nhất trong phương trình thuế quan, ít nhất là trong ngắn hạn. Thuế quan hoạt động như một loại thuế mà người tiêu dùng cuối cùng phải trả cho hàng hóa nhập khẩu. Như đã nêu chi tiết trước đó, giá của nhiều sản phẩm hàng ngày sẽ tăng. Theo một tính toán từ cuối năm 2024 (khi các mức thuế này được đề xuất), một hộ gia đình trung bình ở Mỹ có thể phải trả thêm khoảng 1.000 đô la mỗi năm cho hàng hóa nếu toàn bộ chi phí thuế quan được chuyển qua. Điều này bao gồm giá cao hơn cho các mặt hàng như điện thoại, máy tính, quần áo, đồ chơi, thiết bị gia dụng và thậm chí cả thực phẩm thiết yếu có thành phần hoặc nguyên liệu nhập khẩu.

Chúng ta đã thấy một số tác động tức thời đến người tiêu dùng: tình trạng thiếu hụt hàng tồn kho và hành vi tích trữ của các nhà bán lẻ có thể gây ra tình trạng khan hiếm tạm thời hoặc chậm trễ. Một số người tiêu dùng đã đổ xô mua các mặt hàng nhập khẩu đắt tiền (như ô tô hoặc đồ điện tử) trước khi thuế quan có hiệu lực, điều này có thể dẫn đến sự suy giảm tiêu dùng khi giá cả điều chỉnh tăng. Các nhà phân tích bán lẻ cảnh báo rằng việc giảm giá sẽ khó khăn hơn - các cửa hàng thường xuyên bán hàng giảm giá có thể sẽ cắt giảm vì biên lợi nhuận của họ hiện đang mỏng hơn. Trên thực tế, chỉ số tâm lý người tiêu dùng đã giảm trong tháng 4, với các cuộc khảo sát cho thấy người dân dự đoán lạm phát sẽ tăng cao hơn và coi đây là thời điểm không tốt để mua sắm số lượng lớn, chủ yếu là do tin tức về thuế quan.

Người tiêu dùng có thu nhập thấp sẽ cảm thấy thiệt thòi hơn vì họ chi tiêu phần lớn thu nhập cho hàng hóa (so với dịch vụ) và cho những nhu yếu phẩm mà giờ đây có thể đắt hơn. Ví dụ, các nhà bán lẻ giảm giá nhập khẩu rất nhiều quần áo và đồ gia dụng giá rẻ; việc tăng giá 10–20% đối với những mặt hàng này sẽ ảnh hưởng đến thu nhập hàng tháng của một gia đình khó khăn hơn nhiều so với một gia đình giàu có. Ngoài ra, nếu mất việc làm xảy ra ở một số ngành nghề nhất định, những người lao động bị ảnh hưởng sẽ cắt giảm chi tiêu, tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong nền kinh tế địa phương.

Thay đổi Hành vi Người tiêu dùng: Để ứng phó với việc giá cả tăng, người tiêu dùng có thể thay đổi hành vi – mua ít hơn, chuyển sang sản phẩm thay thế rẻ hơn, hoặc trì hoãn việc mua sắm. Ví dụ, nếu giày thể thao nhập khẩu tăng giá, người tiêu dùng có thể chọn những thương hiệu không tên tuổi hoặc đơn giản là tiếp tục sử dụng đôi giày cũ. Nếu đồ chơi đắt hơn, cha mẹ có thể mua ít đồ chơi hơn hoặc tìm đến thị trường đồ cũ. Nhìn chung, sự sụt giảm nhu cầu này có thể làm giảm phần nào tác động của lạm phát (tức là doanh số có thể giảm), nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc mức sống của người tiêu dùng giảm xuống – họ nhận được ít hơn với cùng một mức giá.

Ngoài ra còn có tác động tâm lý : xung đột thương mại được công khai rộng rãi và sự hỗn loạn thị trường do đó gây ra có thể làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng. Nếu mọi người lo lắng rằng nền kinh tế sẽ xấu đi (tin tức về thị trường chứng khoán lao dốc, v.v.), họ có thể chủ động cắt giảm chi tiêu, điều này có thể tự động trở thành lực cản đối với tăng trưởng.

Về mặt tích cực cho người tiêu dùng, nếu chiến tranh thương mại dẫn đến suy thoái kinh tế đáng kể, như đã đề cập, Cục Dự trữ Liên bang có thể cắt giảm lãi suất. Điều này có thể mang lại lợi ích cho người tiêu dùng thông qua tín dụng rẻ hơn – ví dụ, lãi suất thế chấp đã giảm do lo ngại suy thoái. Những người đang tìm kiếm khoản vay mua nhà hoặc mua ô tô có thể thấy lãi suất tốt hơn một chút so với trước đây. Tuy nhiên, tín dụng dễ dàng hơn sẽ không hoàn toàn bù đắp được giá hàng hóa tăng cao – một mặt là chi phí vay, mặt khác là chi phí tiêu dùng.

Lưới an toàn và Phản ứng Chính sách: Chúng ta có thể thấy một số biện pháp giảm thiểu từ chính phủ để bảo vệ người tiêu dùng và người lao động. Có những thảo luận về việc hoàn thuế hoặc mở rộng trợ cấp thất nghiệp nếu tình hình trở nên tồi tệ hơn. Trong các đợt áp thuế trước, chính phủ đã hỗ trợ nông dân; trong đợt này, chúng ta có thể thấy sự hỗ trợ rộng rãi hơn, mặc dù điều đó chỉ là phỏng đoán. Về mặt chính trị, sẽ có áp lực phải giúp đỡ các nhóm cử tri bị ảnh hưởng bởi thuế quan (ví dụ, có thể là một quỹ liên bang để trợ cấp các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu như thiết bị y tế nhằm giảm chi phí chăm sóc sức khỏe, hoặc hỗ trợ có mục tiêu cho các hộ gia đình thu nhập thấp đang gặp khó khăn do giá cả tăng cao).

Đến năm 2027, hy vọng (theo quan điểm của chính quyền) là người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ một nền kinh tế trong nước mạnh mẽ hơn với nhiều việc làm hơn và mức lương tăng, bù đắp cho giá cả tăng cao. Tuy nhiên, hầu hết các nhà kinh tế đều hoài nghi rằng kết quả này sẽ thành hiện thực trong một khoảng thời gian ngắn như vậy. Nhiều khả năng, người tiêu dùng sẽ thích nghi bằng cách tìm ra các mô hình tiêu dùng bình thường mới - có thể là "mua hàng Mỹ" nhiều hơn nếu các nhà sản xuất trong nước tăng cường sản xuất, nhưng thường ở mức giá cao hơn. Nếu thuế quan tiếp tục, cạnh tranh trong nước cuối cùng có thể gia tăng (nhiều công ty Mỹ sản xuất sản phẩm hơn = tiềm năng cạnh tranh về giá), nhưng việc xây dựng năng lực đó cần thời gian và khó có thể thay thế hoàn toàn lượng hàng nhập khẩu giá rẻ đã mất trong vòng hai năm.

Tóm lại, người tiêu dùng Mỹ đang đối mặt với một giai đoạn điều chỉnh, được đánh dấu bằng lạm phát giá cả và sức mua giảm sút , trong khi thị trường lao động đang đối mặt với sự biến động – một số việc làm quay trở lại trong các lĩnh vực được bảo hộ, nhưng nhiều việc làm hơn đang gặp rủi ro trong các lĩnh vực chịu tác động của thương mại. Nếu chiến tranh thương mại đẩy nền kinh tế vào suy thoái, tình trạng mất việc làm sẽ lan rộng, ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng hơn nữa. Các nhà hoạch định chính sách khi đó sẽ phải cân nhắc sự đánh đổi chính trị: lợi ích dự kiến ​​của thuế quan đối với một số người lao động nhất định so với thiệt hại chung cho người tiêu dùng và những người lao động khác. Phần tiếp theo sẽ xem xét các tác động liên quan đến đầu tư và thị trường tài chính, những yếu tố cũng tác động trở lại đến việc làm và phúc lợi của người tiêu dùng.

Tác động đầu tư ngắn hạn và dài hạn

Cú sốc thuế quan đã làm rung chuyển thị trường tài chính và sẽ ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư trong cả ngắn hạn và dài hạn.

Phản ứng của thị trường tài chính ngắn hạn: Các nhà đầu tư đã phản ứng nhanh chóng với tin tức về thuế quan bằng phản ứng "rủi ro" điển hình. Thị trường chứng khoán tại Hoa Kỳ và toàn cầu lao dốc khi nỗi lo về chiến tranh thương mại leo thang. Một ngày sau khi Trung Quốc công bố hành động trả đũa, hợp đồng tương lai chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones đã giảm hơn 1.000 điểm và khi thị trường đóng cửa vào ngày hôm đó, Dow Jones và S&P 500 đã ghi nhận mức giảm tồi tệ nhất trong nhiều năm. Cổ phiếu công nghệ, vốn phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu và thị trường Trung Quốc, bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề - NASDAQ thậm chí còn giảm nhiều hơn về mặt phần trăm. Cổ phiếu của các công ty đa quốc gia lớn (ví dụ: Apple, Boeing, Caterpillar) lao dốc do lo ngại về chi phí cao hơn và doanh số mất. Trong khi đó, các lĩnh vực được coi là "an toàn" hoặc miễn thuế quan (tiện ích, các công ty dịch vụ tập trung vào trong nước) đã chống đỡ tốt hơn. Các chỉ số biến động tăng vọt , phản ánh sự không chắc chắn.

Các nhà đầu tư cũng đổ xô vào sự an toàn của trái phiếu chính phủ, khiến lợi suất giảm (như đã đề cập, lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm giảm, đảo ngược một phần đường cong lợi suất – thường là tín hiệu suy thoái). Giá vàng cũng tăng, một dấu hiệu khác cho thấy dòng tiền tìm đến nơi trú ẩn an toàn. Trên thị trường tiền tệ, đồng đô la Mỹ ban đầu mạnh lên so với các đồng tiền của thị trường mới nổi (khi các nhà đầu tư toàn cầu tìm kiếm sự an toàn từ tài sản bằng đô la), nhưng điều thú vị là nó lại yếu đi so với đồng yên Nhật và đồng franc Thụy Sĩ (những nơi trú ẩn an toàn truyền thống). Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc mất giá so với đồng đô la, điều này có thể bù đắp một phần tác động của thuế quan (đồng nhân dân tệ rẻ hơn khiến hàng xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn), mặc dù chính quyền Trung Quốc đã kiểm soát được sự suy giảm này để tránh bất ổn tài chính.

Trong ngắn hạn (6-12 tháng tới) , chúng ta có thể kỳ vọng thị trường tài chính sẽ tiếp tục biến động, nhạy cảm với từng diễn biến mới của chiến tranh thương mại. Thị trường sẽ phản ứng với những lời bàn tán về đàm phán hoặc các biện pháp trả đũa tiếp theo theo kiểu bập bênh. Nếu có dấu hiệu thỏa hiệp, cổ phiếu có thể phục hồi; nếu leo ​​thang tiếp tục (ví dụ, nếu Hoa Kỳ## Tác động đến đầu tư ngắn hạn và dài hạn Biến
động thị trường ngắn hạn: Hậu quả tức thời của thông báo về thuế quan là sự biến động gia tăng trên thị trường tài chính. Các nhà đầu tư, lo sợ về một cuộc chiến thương mại toàn diện và sự suy thoái toàn cầu, đã chuyển sang trạng thái phòng thủ. Các chỉ số chứng khoán của Hoa Kỳ lao dốc sau tin tức - ví dụ, Dow Jones đã giảm hơn 1.100 điểm vào ngày 4 tháng 4 để phản ứng với sự trả đũa của Trung Quốc - và thị trường chứng khoán trên toàn thế giới cũng theo sau. Các lĩnh vực trực tiếp chịu ảnh hưởng của thương mại đã chịu tổn thất nặng nề: các tập đoàn công nghiệp lớn, các công ty công nghệ và các công ty phụ thuộc vào đầu vào nhập khẩu hoặc doanh số bán hàng của Trung Quốc đã chứng kiến ​​giá cổ phiếu của họ lao dốc. Ngược lại, các tài sản trú ẩn an toàn đã tăng giá: Trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ có nhu cầu cao (kéo lợi suất xuống) và giá vàng tăng. Việc chuyển sang chất lượng phản ánh mối lo ngại rằng thu nhập của công ty sẽ bị ảnh hưởng do thuế quan và tăng trưởng toàn cầu sẽ yếu đi, từ đó làm tăng nguy cơ suy thoái. Thật vậy, tương lai chứng khoán Hoa Kỳ và thị trường toàn cầu đã dao động với mỗi tiêu đề về thuế quan hoặc trả đũa mới, cho thấy tâm lý nhà đầu tư gắn chặt với diễn biến của chiến tranh thương mại.

Các nhà phân tích tài chính lưu ý rằng niềm tin kinh doanh đang suy giảm . Thuế quan làm tăng thêm sự bất ổn và rủi ro cho kế hoạch của doanh nghiệp, khiến nhiều công ty phải xem xét lại hoặc hoãn chi tiêu vốn. Trong ngắn hạn, điều này đồng nghĩa với việc đầu tư vào nhà máy mới, thiết bị hoặc mở rộng quy mô sẽ giảm - một lực cản đối với tăng trưởng. Ví dụ, một khảo sát của Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp vào tháng 4 năm 2025 cho thấy triển vọng kinh tế của các CEO giảm mạnh, với nhiều CEO viện dẫn chính sách thương mại là lý do để giảm đầu tư. Tương tự, chỉ số niềm tin doanh nghiệp nhỏ cũng giảm, do các nhà nhập khẩu/xuất khẩu nhỏ lo ngại về gián đoạn nguồn cung và chi phí tăng đột biến.

Xu hướng đầu tư dài hạn: Trong hai năm tới, nếu thuế quan vẫn được áp dụng, chúng ta có thể thấy sự phân bổ lại đáng kể đầu tư giữa các ngành và khu vực:

• Chi tiêu vốn trong nước: Một số ngành công nghiệp sẽ tăng đầu tư trong nước để tận dụng thuế quan bảo hộ. Ví dụ, các nhà sản xuất ô tô nước ngoài có thể đầu tư vào các nhà máy lắp ráp tại Hoa Kỳ để tránh mức thuế ô tô 25% (đã có báo cáo về các công ty ô tô châu Âu và châu Á đang đẩy nhanh kế hoạch sản xuất thêm xe tại Bắc Mỹ). Tương tự, các công ty Hoa Kỳ trong các lĩnh vực như thép, nhôm hoặc thiết bị gia dụng có thể đầu tư vào việc mở cửa trở lại hoặc mở rộng các cơ sở, đặt cược rằng thuế quan sẽ ngăn chặn cạnh tranh. Nhà Trắng coi đây là một chiến thắng - chuyển hướng đầu tư sang Hoa Kỳ - và thực sự sẽ có sự gia tăng có mục tiêu trong chi tiêu vốn trong các ngành công nghiệp được bảo hộ. Ví dụ, ngành công nghiệp thép đã công bố khoảng 1 tỷ đô la đầu tư theo kế hoạch vào một số nhà máy, với lý do là môi trường thuế quan thuận lợi.

• Tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu: Ngược lại, các công ty đa quốc gia có thể đầu tư vào việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng bên ngoài Trung Quốc hoặc các quốc gia có mức thuế quan cao khác. Điều này có thể mang lại lợi ích cho một số thị trường mới nổi hoặc đồng minh. Ví dụ, các công ty có thể đầu tư vào sản xuất tại Ấn Độ hoặc Indonesia (đối mặt với mức thuế quan thấp hơn của Hoa Kỳ so với Trung Quốc) hoặc tại Mexico/Canada (để tận dụng thương mại tự do USMCA trong Bắc Mỹ). Một số quốc gia Đông Nam Á không bị phạt cụ thể có thể thấy các nhà máy mới khi các công ty tìm cách lách thuế quan. Tuy nhiên, như đã lưu ý, phạm vi thuế quan của Hoa Kỳ hạn chế các lựa chọn - không có thiên đường thuế quan thấp rõ ràng nào ngoại trừ có thể ở Bắc Mỹ. Sự bất ổn này thực sự có thể ngăn cản đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nói chung: tại sao lại xây dựng một nhà máy ở nước ngoài nếu chính sách tương lai của Hoa Kỳ có thể đánh thuế quốc gia đó tiếp theo? Viện Peterson cảnh báo rằng mức thuế quan cao như vậy sẽ làm nản lòng đầu tư vào các nền kinh tế đang phát triển, có khả năng "gây tổn hại không thể khắc phục" cho triển vọng tăng trưởng của họ và do đó hạn chế cơ hội cho các nhà đầu tư toàn cầu. Nói cách khác, một chế độ thuế quan kéo dài có thể dẫn đến sự sụt giảm liên tục trong dòng đầu tư xuyên biên giới, đảo ngược hàng thập kỷ toàn cầu hóa.

• Chiến lược doanh nghiệp và M&A: Các công ty có thể phản ứng thông qua sáp nhập hoặc mua lại để nội bộ hóa chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro thuế quan. Ví dụ, một nhà sản xuất Hoa Kỳ có thể mua lại một nhà cung cấp trong nước thay vì nhập khẩu các bộ phận, hoặc một công ty nước ngoài có thể mua lại một công ty Hoa Kỳ để sản xuất sau bức tường thuế quan. Chúng ta có thể thấy một làn sóng mua lại theo phương thức "chênh lệch thuế quan" , trong đó các công ty tái cấu trúc quyền sở hữu để khai thác bất kỳ miễn trừ thuế quan nào (mặc dù các quy định có thể hạn chế các động thái rõ ràng). Ngoài ra, các ngành công nghiệp phải đối mặt với áp lực về biên lợi nhuận có thể hợp nhất - những công ty yếu hơn có thể bị mua lại hoặc phá sản. Ví dụ, lĩnh vực nông nghiệp có thể chứng kiến ​​sự hợp nhất nếu các trang trại nhỏ hơn không thể tồn tại sau những khoản lỗ xuất khẩu, điều này có khả năng khiến các nhà đầu tư kinh doanh nông nghiệp mua vào các tài sản gặp khó khăn. Nhìn chung, đầu tư sẽ ưu tiên các doanh nghiệp có thể thích nghi hoặc khai thác môi trường thương mại mới, trong khi các công ty không thể điều chỉnh có thể gặp khó khăn trong việc thu hút vốn.

• Đầu tư công và Chính sách: Về phía chính phủ, có thể có sự thay đổi trong các ưu tiên đầu tư công. Chính phủ Hoa Kỳ có thể sẽ phân bổ nhiều vốn hơn vào cơ sở hạ tầng hoặc hỗ trợ công nghiệp để tăng cường năng lực nội địa (ví dụ, tăng trợ cấp cho các nhà máy bán dẫn hoặc khai thác vật liệu quan trọng để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu). Nếu nền kinh tế suy yếu, chúng ta cũng không thể loại trừ các biện pháp kích thích tài khóa (là một hình thức đầu tư vào nền kinh tế). Từ góc độ nhà đầu tư, điều này có thể mở ra cơ hội trong các lĩnh vực liên quan đến hợp đồng chính phủ hoặc chi tiêu cơ sở hạ tầng, phần nào bù đắp cho sự thận trọng của khu vực tư nhân.

Đối với các nhà đầu tư tài chính (tổ chức và cá nhân), môi trường kinh doanh trong giai đoạn 2025–2027 có thể sẽ mang tính rủi ro cao hơn và sự luân chuyển ngành thận trọng . Nhiều người đã và đang tái phân bổ danh mục đầu tư với kỳ vọng tăng trưởng chậm lại: ưu tiên các cổ phiếu phòng thủ (y tế, tiện ích), các công ty chủ yếu có doanh thu nội địa, hoặc những công ty có thể dễ dàng chuyển chi phí. Các công ty hoạt động xuất khẩu và phụ thuộc vào nhập khẩu đang chứng kiến ​​sự thoái vốn. Ngoài ra, các nhà đầu tư đang theo dõi biến động tiền tệ - nếu căng thẳng thương mại tiếp diễn, một số người dự đoán đồng đô la Mỹ cuối cùng sẽ suy yếu (do thâm hụt thương mại ban đầu có thể gia tăng và khi các quốc gia khác trả đũa, làm giảm nhu cầu đô la), điều này sau đó sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận đầu tư vào các loại tài sản khác nhau.

Tóm lại, môi trường đầu tư dài hạn là một trong những bất ổn và thích nghi . Một số khoản đầu tư sẽ chuyển sang tận dụng cơ cấu thuế quan (tăng cường sản xuất trong nước ở một số khu vực nhất định), nhưng nhìn chung, đầu tư kinh doanh có nguy cơ thấp hơn so với mức đầu tư trong một chế độ thương mại ổn định. Chiến tranh thương mại hoạt động như một loại thuế đánh vào vốn bằng cách làm tăng chi phí kinh doanh quốc tế và gia tăng sự bất ổn. Đến năm 2027, tác động tích lũy có thể là một vài năm đầu tư bị mất vào các dự án sản xuất khác - một chi phí cơ hội có thể biểu hiện ở tốc độ tăng trưởng năng suất chậm hơn. Về phần mình, các nhà đầu tư sẽ tiếp tục tìm kiếm sự rõ ràng: một thỏa thuận hoặc thỏa thuận ngừng bắn thương mại lâu dài có thể sẽ kích hoạt một đợt phục hồi nhẹ nhõm và sự hồi sinh trong đầu tư, trong khi một cuộc xung đột thương mại cố hữu sẽ khiến chi tiêu vốn ở mức thấp và thị trường biến động.

Triển vọng chính sách và sự tương đồng trong lịch sử

Thuế quan tháng 4 năm 2025 của Trump đại diện cho đỉnh điểm của một bước ngoặt bảo hộ trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Chúng gợi nhớ lại các kỷ nguyên trước đó của thuế quan cao, nhận được cả sự ủng hộ từ những người theo chủ nghĩa dân tộc kinh tế và sự chỉ trích gay gắt từ những người ủng hộ thương mại tự do. Trong lịch sử, lần cuối cùng Hoa Kỳ áp đặt thuế quan trừng phạt rộng rãi như vậy là Thuế quan Smoot-Hawley năm 1930 , đã tăng thuế đối với hàng nghìn mặt hàng nhập khẩu. Khi đó, cũng như bây giờ, mục đích là để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước, nhưng kết quả là thuế quan trả đũa trên toàn thế giới làm giảm thương mại toàn cầu và làm trầm trọng thêm cuộc Đại suy thoái. Các nhà phân tích đã nhiều lần viện dẫn Smoot-Hawley như một sự tương đồng mang tính cảnh báo: với mức thuế quan của Hoa Kỳ hiện đang tiến gần đến mức của những năm 1930, nguy cơ lặp lại lịch sử đó đang hiện hữu .

Tuy nhiên, cũng có những điểm tương đồng lịch sử gần đây hơn. Vào những năm 1980, Hoa Kỳ đã sử dụng các biện pháp thương mại mạnh mẽ (thuế quan, hạn ngạch nhập khẩu và hạn chế xuất khẩu tự nguyện) để giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại với Nhật Bản và các nước khác - ví dụ, thuế quan đối với xe máy Nhật Bản để cứu Harley-Davidson hoặc hạn ngạch đối với ô tô Nhật Bản. Những hành động đó có thành công khác nhau và cuối cùng đã được giải quyết thông qua đàm phán (chẳng hạn như Hiệp định Plaza về tiền tệ hoặc các thỏa thuận bán dẫn). Chiến lược của Trump vào năm 2025 toàn diện hơn nhiều, nhưng ý tưởng cơ bản tương tự như lập trường thương mại "Nước Mỹ trên hết" của những năm 1980. Các chính sách thương mại đang diễn ra của chính quyền Trump cũng được xây dựng dựa trên cuộc chiến thương mại hạn chế năm 2018–2019, khi thuế quan đối với thép, nhôm và 360 tỷ đô la hàng hóa Trung Quốc được áp dụng. Khi đó, cuộc đối đầu đã dẫn đến một thỏa thuận ngừng bắn một phần - thỏa thuận Giai đoạn Một vào tháng 1 năm 2020 với Trung Quốc, trong đó Trung Quốc đồng ý mua thêm hàng hóa của Hoa Kỳ (một mục tiêu mà nước này phần lớn đã bỏ lỡ) để đổi lấy việc không áp dụng thêm thuế quan. Nhiều nhà quan sát nhận định rằng thỏa thuận Giai đoạn Một đã không giải quyết được các vấn đề cốt lõi như trợ cấp của Trung Quốc hay các hành vi "phi thị trường". Mức thuế quan mới áp dụng vào năm 2025 cho thấy Nhà Trắng tin rằng chỉ có một cách tiếp cận quyết liệt hơn (đánh thuế tất cả mọi thứ, chứ không chỉ một số mặt hàng) mới có thể buộc phải thay đổi cấu trúc. Theo nghĩa đó, điều này có thể được coi là "Chiến tranh Thương mại 2.0" - một sự leo thang sau khi các chính sách trước đó được cho là không đủ .

Từ góc độ chính sách, những mức thuế quan này cũng báo hiệu sự rạn nứt với sự đồng thuận thương mại tự do đa phương vốn đã thống trị từ những năm 1990 đến năm 2016. Ngay cả sau khi Trump rời nhiệm sở vào năm 2021, người kế nhiệm ông chỉ giảm bớt một phần thuế quan; giờ đây, vào năm 2025, Trump đã tăng gấp đôi, cho thấy một sự chuyển dịch dài hạn trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ theo hướng hoài nghi về thương mại tự do. Việc điều này đánh dấu một sự thay đổi vĩnh viễn hay một sự lệch lạc tạm thời sẽ phụ thuộc vào kết quả chính trị (các cuộc bầu cử trong tương lai có thể mang lại những triết lý khác nhau). Nhưng trong ngắn hạn, Hoa Kỳ đã thực sự gạt WTO sang một bên (bằng cách hành động đơn phương) và ưu tiên các động lực quyền lực song phương. Các quốc gia trên thế giới đang điều chỉnh để thích ứng với thực tế mới này, như đã thảo luận trong phần địa chính trị.

Một bài học lịch sử là chiến tranh thương mại dễ bắt đầu hơn là dừng lại. Một khi thuế quan và thuế quan trả đũa chồng chất, các nhóm lợi ích ở mỗi bên sẽ thích nghi và thường vận động hành lang để duy trì chúng (một số ngành công nghiệp của Hoa Kỳ sẽ được bảo hộ và chống lại việc quay trở lại cạnh tranh tự do, trong khi các nhà sản xuất nước ngoài tìm kiếm thị trường thay thế và có thể không vội vã quay trở lại). Tuy nhiên, một bài học khác là nỗi đau kinh tế nghiêm trọng từ các cuộc chiến thương mại cuối cùng có thể đẩy các nhà lãnh đạo trở lại bàn đàm phán. Ví dụ, sau hai năm áp dụng các chính sách giống như Smoot-Hawley, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã đảo ngược hướng đi bằng các thỏa thuận thương mại có đi có lại vào năm 1934. Có khả năng nếu thuế quan gây ra sự tàn phá (ví dụ như suy thoái kinh tế đáng kể hoặc khủng hoảng tài chính), thì đến năm 2026–2027, Hoa Kỳ có thể tìm kiếm các lối thoát, thông qua các thỏa thuận thương mại mới hoặc ít nhất là các miễn trừ có chọn lọc. Đã có một luồng chính trị ngầm: Về mặt kỹ thuật, Quốc hội có quyền xem xét hoặc hạn chế thuế quan và mặc dù hiện tại đảng của Tổng thống chủ yếu ủng hộ ông, nhưng tình trạng khó khăn kinh tế kéo dài có thể thay đổi phép tính đó.

Tranh luận Chính sách Đang diễn ra: Thuế quan cũng gắn liền với các cuộc tranh luận về an ninh chuỗi cung ứng (nóng lên do đại dịch và các cuộc cạnh tranh địa chính trị). Ngay cả những người phản đối phương pháp của Trump cũng thừa nhận rằng việc đa dạng hóa sản xuất khỏi Trung Quốc hoặc tăng cường năng lực nội địa là điều thận trọng. Do đó, chúng ta thấy sự chồng chéo giữa chính sách thương mại và chính sách công nghiệp - thuế quan đang đi kèm với những nỗ lực khuyến khích sản xuất chất bán dẫn, pin xe điện, dược phẩm, v.v. trong nước. Về mặt đó, thuế quan là một công cụ trong chiến lược lớn hơn nhằm "tách rời" khỏi các đối thủ và thúc đẩy chuỗi cung ứng đồng minh . Điều này cũng phù hợp với các động thái của các quốc gia khác (Châu Âu thảo luận về "quyền tự chủ chiến lược", nỗ lực tự lực của Ấn Độ, v.v.). Vì vậy, mặc dù được thực hiện một cách cực đoan, thuế quan của Trump lại gây được tiếng vang trên toàn cầu khi xem xét lại sự phụ thuộc quá mức vào các đối tác thương mại đơn lẻ. Về mặt lịch sử, điều này gợi nhớ đến các khối thương mại trọng thương hoặc thời Chiến tranh Lạnh, nơi sự liên kết địa chính trị quyết định các mối quan hệ thương mại. Chúng ta có thể đang bước vào một thời kỳ mà các mô hình thương mại phản ánh các liên minh chính trị mạnh mẽ hơn là logic thị trường thuần túy.

Tóm lại, mức thuế quan tháng 4 năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách thương mại – một sự quay trở lại của chủ nghĩa bảo hộ chưa từng thấy trong nhiều thế hệ. Những tác động dự kiến ​​trong giai đoạn 2025–2027, như đã phân tích ở trên, nhìn chung là tiêu cực đối với tăng trưởng toàn cầu và ổn định thị trường, với một số lợi ích hạn hẹp cho một số ngành công nghiệp trong nước. Tình hình vẫn còn nhiều biến động: phần lớn sẽ phụ thuộc vào cách các quốc gia khác phản ứng (leo thang hoặc đàm phán tiếp theo) và mức độ phục hồi của nền kinh tế Hoa Kỳ trước những căng thẳng này. Bằng cách xem xét các tiền lệ lịch sử và xu hướng hiện tại, người ta thấy lý do để thận trọng: chiến tranh thương mại từ trước đến nay luôn là những đề xuất thua-thua , và một cuộc bế tắc kéo dài có thể khiến tất cả các bên đều thiệt hại về kinh tế. Thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách sẽ là tìm ra một kết cục – một giải pháp đàm phán hoặc điều chỉnh chính sách – giải quyết các vấn đề thương mại hợp pháp mà không gây ra thiệt hại lâu dài cho trật tự kinh tế quốc tế. Cho đến lúc đó, các doanh nghiệp, người tiêu dùng và chính phủ trên toàn thế giới sẽ phải đối mặt với một kỷ nguyên mới của thuế quan cao và bất ổn gia tăng, hy vọng rằng vài năm tới sẽ mang lại sự rõ ràng và ổn định cho quan hệ thương mại toàn cầu.

Phần kết luận

Mức thuế quan mà Tổng thống Trump công bố vào ngày 3 tháng 4 năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt trong quan hệ thương mại Hoa Kỳ, mở ra một trong những chế độ bảo hộ mậu dịch mở rộng nhất trong lịch sử hiện đại. Bài phân tích này đã xem xét những hậu quả đa chiều dự kiến ​​đến năm 2027:

• Tóm tắt: Mức thuế quan 10% áp dụng cho toàn bộ hàng hóa và mức thuế suất cao hơn nhiều cho từng quốc gia (34% đối với Trung Quốc, 20% đối với EU, v.v.) hiện đang ảnh hưởng đến hầu như tất cả hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ, với chỉ một số ít trường hợp được miễn trừ. Những biện pháp này, được chính quyền biện minh là cần thiết cho thương mại "công bằng" và có đi có lại, đã làm đảo lộn hiện trạng của thương mại toàn cầu.

• Tác động kinh tế vĩ mô: Nhận định chung cho rằng các mức thuế quan này sẽ kìm hãm tăng trưởng và đẩy lạm phát lên cao ở Mỹ và trên toàn thế giới. Các chuyên gia đã cảnh báo rằng mức thuế quan đang tiệm cận mức “đã làm trầm trọng thêm cuộc Đại Suy thoái”, và nhiều nền kinh tế có thể rơi vào suy thoái nếu mức thuế quan này tiếp tục. Người tiêu dùng Mỹ phải đối mặt với giá cả hàng hóa tiêu dùng hàng ngày tăng cao, làm suy yếu sức mua và làm phức tạp thêm nhiệm vụ quản lý lạm phát của Cục Dự trữ Liên bang.

• Tác động đến ngành: Sản xuất truyền thống và một số ngành tài nguyên có thể được bảo hộ ngắn hạn và có khả năng tạo thêm việc làm hoặc tăng sản lượng sau bức tường thuế quan. Tuy nhiên, các ngành công nghiệp phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu (ô tô, công nghệ, nông nghiệp) đang gặp phải sự gián đoạn, chi phí đầu vào cao hơn và mất thị trường xuất khẩu. Nông dân, đặc biệt, bị ảnh hưởng bởi thuế quan trả đũa, đóng cửa các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, dẫn đến tình trạng dư cung và thu nhập thấp hơn. Các công ty công nghệ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung và các động thái đối phó chiến lược (chẳng hạn như kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc) có thể làm gián đoạn sản xuất các sản phẩm công nghệ cao. Ngành năng lượng đã được bảo vệ một phần nhờ các miễn trừ, nhưng các nhà xuất khẩu năng lượng của Hoa Kỳ lại đang chịu ảnh hưởng bởi thuế quan nước ngoài và suy thoái kinh tế nói chung.

• Chuỗi Cung ứng và Mô hình Thương mại: Mạng lưới cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc. Các công ty đang tìm cách lách thuế quan bằng cách chuyển dịch nguồn cung ứng và sản xuất, mặc dù các lựa chọn còn hạn chế do các biện pháp của Hoa Kỳ. Kết quả có thể xảy ra là chuyển sang chuỗi cung ứng khu vực hóa và khép kín hơn trong nước, hy sinh hiệu quả để đảm bảo an ninh. Tăng trưởng thương mại quốc tế dự kiến ​​sẽ trì trệ hoặc suy giảm, phân mảnh thành các khối thương mại. Những mức thuế quan này có thể đẩy nhanh sự tách rời giữa các mạng lưới tập trung vào Hoa Kỳ và Trung Quốc, cũng như thúc đẩy các quốc gia khác tăng cường quan hệ với nhau trong bối cảnh thị trường Hoa Kỳ chưa mở cửa.

• Phản ứng quốc tế: Các đối tác thương mại của Hoa Kỳ đã đồng loạt lên án thuế quan và đáp trả mạnh mẽ. Trung Quốc cũng áp thuế tương tự và tiếp tục áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu và kiện tụng lên WTO. Các đồng minh như Canada và EU cũng áp đặt thuế quan riêng đối với hàng hóa Hoa Kỳ và đang tìm kiếm các biện pháp ngoại giao lẫn pháp lý để đáp trả. Kết quả là một vòng xoáy bảo hộ leo thang, có nguy cơ làm xấu đi các mối quan hệ địa chính trị rộng lớn hơn. Hệ thống thương mại dựa trên luật lệ trong WTO đang phải đối mặt với một trong những thử thách nghiêm trọng nhất, và vai trò lãnh đạo toàn cầu về thương mại đang thay đổi chóng mặt.

• Lao động và Người tiêu dùng: Mặc dù một bộ phận việc làm trong các ngành được bảo hộ có thể quay trở lại, nhưng nhiều việc làm khác đang bị đe dọa trong các lĩnh vực tập trung vào xuất khẩu và phụ thuộc vào nhập khẩu. Người tiêu dùng cuối cùng phải trả giá bằng chi phí cao hơn – thực chất là một loại thuế có thể lên tới hàng trăm đô la mỗi người mỗi năm. Thuế quan mang tính thoái lui, tác động mạnh nhất đến các hộ gia đình có thu nhập thấp thông qua việc hàng hóa thiết yếu đắt đỏ hơn. Nếu nền kinh tế suy thoái, thị trường lao động có thể suy yếu đáng kể, làm xói mòn một số quyền thương lượng mà người lao động đã đạt được trong những năm gần đây.

• Môi trường đầu tư: Trong ngắn hạn, thị trường tài chính đã phản ứng tiêu cực, với cổ phiếu giảm và biến động tăng trong bối cảnh bất ổn thương mại. Các doanh nghiệp đang trì hoãn đầu tư do luật chơi chưa rõ ràng. Về lâu dài, một số khoản đầu tư sẽ chuyển sang tận dụng thuế quan (các dự án trong nước) hoặc tránh thuế quan (chuỗi cung ứng mới ở các quốc gia khác nhau), nhưng tổng chi tiêu vốn có thể sẽ thấp hơn trong kịch bản chiến tranh thương mại kéo dài so với trường hợp không có chiến tranh, gây áp lực lên tăng trưởng và đổi mới trong tương lai.

• Chính sách và Bối cảnh Lịch sử: Những mức thuế quan này đại diện cho một sự thay đổi căn bản trong chính sách của Hoa Kỳ so với sự đồng thuận về thương mại tự do của những thập kỷ trước, phản ánh sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc kinh tế. Trong lịch sử, những giai đoạn áp dụng mức thuế quan cao như vậy (ví dụ, những năm 1930) đã kết thúc không mấy tốt đẹp, và xu hướng hiện tại cũng đầy rẫy những nguy cơ tương tự. Thuế quan giao thoa với các mục tiêu chiến lược – từ việc đối đầu với các hoạt động thương mại của Trung Quốc đến việc đảm bảo các chuỗi cung ứng quan trọng – nhưng việc đạt được những mục tiêu này mà không gây ra thiệt hại kinh tế rộng lớn vẫn là một thách thức to lớn. Hai năm tới sẽ kiểm tra xem việc sử dụng thuế quan một cách táo bạo có thực sự mang lại những nhượng bộ được đàm phán (như Trump dự định) hay liệu nó sẽ leo thang thành một cuộc chiến thương mại đôi bên cùng thua, đòi hỏi phải đảo ngược chính sách.

Tóm lại, mức thuế quan được công bố vào tháng 4 năm 2025 đang định hình lại bối cảnh thị trường toàn cầu và Hoa Kỳ theo những cách sâu rộng. Trong trường hợp tốt nhất , chúng có thể thúc đẩy cải cách chính sách của các đối tác thương mại và tái cân bằng một số mối quan hệ thương mại, mặc dù phải trả giá bằng những tổn thất ngắn hạn. Trong trường hợp xấu nhất , chúng có thể gây ra một chu kỳ trả đũa và suy thoái kinh tế gợi nhớ đến các cuộc chiến thương mại lịch sử, khiến tất cả các bên đều thiệt hại. Thực tế có khả năng sẽ nằm ở đâu đó giữa hai kịch bản này - một giai đoạn điều chỉnh đáng kể với cả người thắng và người thua. Điều rõ ràng là các doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới với các rào cản thương mại gia tăng, kèm theo tất cả những tác động đi kèm về giá cả, lợi nhuận và sự thịnh vượng. Khi tình hình phát triển, các nhà hoạch định chính sách sẽ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng để giảm thiểu các tác động tiêu cực, dù là thông qua các biện pháp cứu trợ có mục tiêu, nới lỏng tiền tệ, hay cuối cùng là một giải pháp ngoại giao cho xung đột thương mại. Cho đến khi một giải pháp như vậy xuất hiện, nền kinh tế toàn cầu phải chuẩn bị cho một chặng đường đầy biến động phía trước, ứng phó với những hậu quả phức tạp từ nước cờ thuế quan của Tổng thống Trump vào năm 2025.

Nguồn: Phân tích trên dựa trên thông tin và dự báo từ nhiều nguồn cập nhật, bao gồm tin tức, bình luận kinh tế của chuyên gia và các tuyên bố chính thức. Các tài liệu tham khảo chính bao gồm các báo cáo của Associated Press về thông báo áp thuế và phản ứng quốc tế, bản tin của Nhà Trắng về chính sách này, các phân tích của các tổ chức nghiên cứu về những tác động rộng hơn của nó, và dữ liệu/trích dẫn ban đầu từ các nhà lãnh đạo ngành và các nhà kinh tế đánh giá tác động. Các nguồn này cùng nhau cung cấp một nền tảng thực tế để đánh giá kết quả dự kiến ​​của thử nghiệm áp thuế quan giai đoạn 2025–2027.

Những bài viết bạn có thể muốn đọc sau bài này:

🔗 Những công việc mà AI không thể thay thế – Và
sẽ thay thế những công việc nào? Góc nhìn toàn cầu về tác động của AI đối với việc làm Khám phá những ngành nghề nào vẫn còn e ngại AI và nơi nào tự động hóa có khả năng gây xáo trộn lực lượng lao động nhất.

🔗 AI có thể dự đoán thị trường chứng khoán không?
Một cái nhìn sâu sắc về tiềm năng, hạn chế và các vấn đề đạo đức khi sử dụng AI trong dự báo tài chính.

🔗 Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể làm gì
mà không cần sự can thiệp của con người? Sách trắng này phân tích những điểm AI tạo ra đáng tin cậy và những điểm nào cần sự giám sát của con người.